درد مزمن گردن، امان از خیلی‌ها را بریده و زندگی را برایشان تلخ کرده است. اما خوشبختانه، فیزیوتراپی به عنوان یکی از رایج‌ترین درمان‌های گردن درد، به داد این افراد می‌رسد.
در اغلب برنامه‌های فیزیوتراپی، ابتدا به تسکین درد و رفع خشکی عضلات گردن پرداخته می‌شود تا بیمار برای انجام حرکات تقویتی و کششی آماده شود. روش‌ها و تمرین‌های خاص به کار رفته در فیزیوتراپی، و همچنین مدت زمان دوره درمان، برای هر فرد با توجه به شرایطش متفاوت خواهد بود.
پس اگر از درد مزمن گردن رنج می‌برید، فیزیوتراپی را نادیده نگیرید. این درمان می‌تواند به شما در بازیابی سلامتی و بهبود کیفیت زندگیتان کمک کند. در ادامه در مورد فیزیوتراپی برای گردن درد بیشتر می‌خوانید.
اهداف فیزیوتراپی برای درد گردن
فیزیوتراپی برای درد گردن معمولا شامل اهداف زیر می شود:
- کاهش درد و خشکی
- بهبود دامنه حرکت سر و گردن
- تقویت پویایی عضلات گردن و عضلات حمایت کننده آن
- ایجاد راهکارهایی برای جلوگیری از عود کردن درد
چه زمانی فیزیوتراپی برای گردن درد توصیه می‌شود؟
حتی اگر درد به طور کامل برطرف نشود، فیزیوتراپی می تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت گردن و عملکرد آن برای حرکات روزانه داشته باشد.
فیزیوتراپی برای گردن در موارد مختلفی توصیه می شود، از جمله:
- درد مزمن بدون علت مشخص: درد گردن می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما گاهی اوقات علت گردن درد به‌طور دقیق مشخص نیست. این دردهای مزمن می‌توانند آزاردهنده و طاقت‌فرسا باشند، و زندگی روزمره را مختل کنند.خوشبختانه، حتی در صورت عدم تشخیص دقیق، راه‌هایی برای تسکین این دردها و پیشگیری از عود مجدد آنها وجود دارد. یکی از راهکارهای مؤثر، تقویت عضلات گردن است. عضلات قوی‌تر می‌توانند از ستون فقرات گردنی بهتر حمایت کرده و آن را در برابر فشار و آسیب مقاوم‌تر سازند.
- بهبودی بعد از آسیب: برخی از آسیب‌ها، مانند ضربه می‌توانند به بافت‌های نرم و مفاصل گردن آسیب برسانند و منجر به درد و/یا سفتی شوند که ممکن است هفته‌ها یا حتی بیشتر طول بکشد. یک برنامه فیزیوتراپی می تواند درد را کاهش دهد و به بازگشت عملکرد طبیعی گردن کمک کند.
- بهبودی بعد از جراحی: برخی از جراحی‌های انجام شده روی گردن می‌توانند در هفته‌ها و ماه‌های بعد، منجر به درد و سفتی قابل توجهی شوند. به عنوان مثال، جراحی دیسککتومی قدامی گردن با فیوژن (ACDF) شامل اتصال دو یا چند مهره در گردن است که می‌تواند نحوه حرکت برخی از عضلات گردن و قسمت بالایی پشت را تغییر دهد. در چنین مواردی، فیزیوتراپی ممکن است به رفع سفتی، افزایش عملکرد گردن و کاهش یا جلوگیری از اسپاسم های عضلانی دردناک در حین بازسازی عضلات کمک کند.
چه زمانی از فیزیوتراپی برای گردن درد خودداری کنیم؟
در برخی موارد، فیزیوتراپی ممکن است به کاهش درد گردن کمکی نکند یا حتی مشکل را بدتر کند. فیزیوتراپی به طور معمول برای درد مزمن گردن در صورتی که هر یک از موارد زیر وجود داشته باشد، توصیه نمی شود:
در موارد زیر، قبل از شروع فیزیوتراپی، بی ثباتی جدی ستون فقرات یا مشکل جدی پزشکی باید برطرف شود:
- بی ثباتی قابل توجه ستون فقرات: زمانی که گردن به دلیل شکستگی مهره یا فشار ناشی از ساییدگی دیسک روی نخاع یا ریشه‌های عصبی، به اندازه کافی برای انجام تمرینات ورزشی، ثبات ندارد. در چنین مواردی، قبل از شروع مجدد فیزیوتراپی، ستون فقرات برای جلوگیری از آسیب بیشتر باید تثبیت شود.
- مشکل جدی پزشکی زمینه‌ای: اگر درد گردن ناشی از عفونت یا تومور باشد، ابتدا باید علت زمینه‌ای برطرف شود. به عنوان مثال، اگر تومور سرطانی در ایجاد درد گردن نقش داشته باشد، انجام تمرینات باعث کوچک شدن تومور نمی شود و در عوض مشکل می تواند رشد کرده و بدتر شود.
در برخی موارد، ممکن است وضعیت جسمانی بیمار به گونه‌ای باشد که نتواند درمان‌های فیزیوتراپی را تحمل کند. به عنوان مثال، افرادی که دارای درد شدید یا ناپایداری مفصل هستند، ممکن است در طول انجام تمرینات فیزیوتراپی دچار درد یا ناراحتی قابل توجهی شوند.
تاثیر فیزیوتراپی بر گردن درد
بسیاری از مطالعات به بررسی تأثیر فیزیوتراپی بر کاهش دردهای مرتبط با ستون فقرات، مانند کمر درد و گردن درد پرداخته‌اند. یافته‌های علمی جدید، شواهد متوسط تا قوی به نفع فیزیوتراپی در کاهش درد گردن و بهبود دامنه حرکتی ارائه می‌دهند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب فیزیوتراپی با روش‌های درمانی دیگر مانند فعالیت‌های هوازی، می‌تواند اثرات به مراتب بیشتری به همراه داشته باشد.
یکی از چالش‌های موجود در جمع‌آوری داده‌های دقیق در مورد اثربخشی فیزیوتراپی، اندازه‌گیری میزان پایبندی فرد به برنامه تجویز شده است. به عنوان مثال، ممکن است فرد تمرینات را با فرم نامناسب انجام دهد یا آنها را به دفعات توصیه شده تکرار نکند، که این می‌تواند احتمال موفقیت درمان را کاهش دهد.
روش‌های درمانی فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به طور کلی به دو شکل انجام می‌شود:
- فیزیوتراپی غیرفعال: در این روش، درمان بدون دخالت بیمار انجام می‌گیرد. روش‌های درمانی مختلفی برای این منظور وجود دارد، مانند گذاشتن کیسه یخ، گرما درمانی، ماساژ درمانی، اولتراسوند تراپی، الکتروتراپی و موارد دیگر. هدف از فیزیوتراپی غیرفعال کاهش درد و تورم است.
- فیزیوتراپی فعال: در این روش، بیمار با انجام تمرینات و حرکات کششی، بدن خود را حرکت می‌دهد. با بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری در گردن، این عضلات ممکن است کمتر دردناک شوند و بهتر بتوانند وضعیت صحیح بدن را حفظ کنند که این امر باعث کاهش فشار روی ستون فقرات گردنی می‌شود.
ممکن است در مراحل اولیه فیزیوتراپی برای درد گردن، از درمان‌های غیرفعال بیشتری استفاده شود، اما به مرور زمان به احتمال زیاد تمرینات فعال بیشتری نیز به برنامه اضافه خواهد شد.
۱. فیزیوتراپی غیرفعال برای درد گردن
فیزیوتراپی غیرفعال زمانی که به عنوان بخشی از برنامه فیزیوتراپی برای درد گردن به کار رود، به کاهش درد و/یا خشکی عضلات کمک می‌کند. به طور تئوری، زمانی که درد و خشکی کاهش یابد، تمرینات مربوط به گردن اثربخش‌تر خواهد بود.
برخی از انواع درمان‌های غیرفعال که به آنها مدالیته نیز گفته می‌شود، عبارتند از:
- گرما یا سرما درمانی: برای کاهش درد و التهاب از کمپرس یخ و برای افزایش جریان خون و شل شدن عضلات گرفته شده از کمپرس گرم استفاده می‌شود. در برخی موارد، بسته به نوع آسیب یا ترجیح بیمار، ممکن است گرما و سرما درمانی به صورت نوبتی به کار رود.
- ماساژ درمانی: ماساژ می‌تواند به شل شدن و آرامش عضلات کمک کند که در نتیجه باعث کاهش درد و خشکی می‌شود. هنگام درمان درد گردن، معمولاً پشت گردن و نواحی اطراف آن، از جمله پشت سر، شانه‌ها و پشت ماساژ داده می‌شود.
- الکتروتراپی: این روش درمانی از طریق دستگاهی با استفاده از سیم، جریان الکتریکی ملایمی را به ناحیه آسیب دیده یا دردناک می‌فرستد. انواع مختلفی از الکتروتراپی برای اهداف گوناگون وجود دارد، مانند تغییر سیگنال‌های درد، تحریک انقباضات عضلانی، بهبود بافت و فرستادن داروهای ضد درد از طریق پوست (یونتوفورز). رایج‌ترین نوع الکتروتراپی برای درد گردن، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) است که با فرستادن پالس‌های الکتریکی به اعصاب حسی زیر پوست، هدف آن تغییر احساس درد به حس قابل تحمل‌تر است.
- امواج فراصوت: معمولاً ژل سرد روی ناحیه دردناک یا متورم مالیده می‌شود، سپس دستگاه دستی به آرامی روی پوست مالیده می‌شود و همزمان امواج صوتی با انرژی بالا را به زیر سطح و داخل بافت‌ها می‌فرستد. برخی افراد احساس گرمای ملایمی را از امواج فراصوت حس می‌کنند که باعث شل شدن عضلات و کاهش درد می‌شود.
انواع دیگری از مدالیته‌های فیزیوتراپی غیرفعال نیز وجود دارد. اینکه کدام مدالیته برای بیمار مناسب‌تر است به عوامل مختلفی مانند نوع آسیب، میزان درد و ترجیحات شخصی بستگی دارد.
ریسک‌ها و مشکلات بالقوه‌ی فیزیوتراپی غیرفعال
فیزیوتراپی غیرفعال زمانی که تحت نظر یک متخصص پزشکی آموزش دیده انجام شود، معمولا ایمن است. با این حال، برخی از خطرات و مشکلات بالقوه‌ای که باید از آنها آگاه باشید عبارتند از:
- آسیب پوستی: گذاشتن مستقیم یخ یا گرما روی پوست برای مدت طولانی یا در دمای بسیار بالا می‌تواند باعث آسیب پوستی شود. توصیه می‌شود بین پوست و کمپرس گرم/سرد از یک لایه محافظ استفاده کنید و همچنین به طور مرتب پوست را در طول استفاده بررسی کنید. در نواحی با کاهش حس به دلیل آسیب عصبی یا شرایط پزشکی که عملکرد عصب را کاهش می‌دهند، مانند دیابت و سایر موارد، نباید از گرما یا سرما استفاده شود.
- ادامه یا تشدید درد: فیزیوتراپی غیرفعال همیشه باعث کاهش درد نمی‌شود. در برخی موارد، بیمار ممکن است درد بیشتری را گزارش کند، مانند بعد از ماساژ. درد ناشی از ماساژ معمولا بعد از 24 ساعت کاهش می‌یابد. در غیر این صورت، ممکن است لازم باشد نوع ماساژ درمانی تغییر کند یا فشار اعمال شده در طول درمان به طور موقت کاهش یابد.
- فیزیوتراپی غیرفعال بیش از حد: در حالی که فیزیوتراپی غیرفعال ممکن است آرامش بخش باشد یا تسکین موقتی به همراه آورد، تمرکز فیزیوتراپی برای درد گردن در اکثر موارد باید در نهایت بر تقویت و کشش گردن متمرکز شود. انجام فیزیوتراپی غیرفعال بیشتر به جای فیزیوتراپی فعال ممکن است بهبودی را به تأخیر بیندازد.
یک برنامه فیزیوتراپی به خوبی طراحی شده برای درد گردن، اهداف مشخصی را برای پیشرفت در محدوده حرکت و تسکین درد تعریف می‌کند. اگر به اهداف مورد نظر نرسیده‌اید، برنامه باید دوباره ارزیابی شود.
۲. فیزیوتراپی فعال برای گردن درد
در فیزیوتراپی برای درد گردن، تمرکز بر تقویت و افزایش انعطاف‌پذیری عضلات این ناحیه است. برای رسیدن به این اهداف، تمرینات فعال و هدفمندی برای عضلات گردن و اطراف آن طراحی می‌شود. سختی و حجم این تمرینات به تدریج در طول زمان افزایش می‌یابد. نوع و تعداد حرکات می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد و گاهی اوقات، تمریناتی برای سایر نواحی بدن نیز در برنامه فیزیوتراپی گنجانده می‌شود.
برخی از انواع رایج درمان های فیزیوتراپی فعال برای درد گردن عبارتند از:
- کشش ها و تمرینات گردن: برای تقویت عضلات متصل به ستون فقرات گردنی، حرکات کششی و تقویتی مختلفی وجود دارد. یکی از حرکات رایج، “عقب کشیدن چانه” است. در این حرکت، به طور مستقیم به جلو (نه بالا یا پایین) نگاه می‌کنید و سپس به آرامی چانه خود را به عقب می‌کشید.
- تقویت هسته و کمر: تقویت عضلات گردن از طریق فیزیوتراپی، می‌تواند به نفع عضلات پشت و هسته در اطراف تنه نیز باشد. این عضلات با هم کار می‌کنند تا از ستون فقرات حمایت کرده و به بهبود وضعیت بدن کمک کنند.
- فعالیت هوازی: این نوع ورزش باعث افزایش جریان خون و سطح تنفس می شود زیرا قلب و ریه ها در طول تمرین سخت تر کار می کنند. برخی از نمونه‌های رایج فعالیت‌های هوازی با تأثیر کم، که به ستون فقرات ضربه نمی‌زنند، عبارتند از: دوچرخه‌سواری روی دوچرخه ثابت یا خمیده، شنا با استفاده از ماسک و اسنورکل برای حذف چرخش گردن و پیاده‌روی سریع.
- تمرینات آبی: برخی از تمرینات را می توان در استخر انجام داد. شناوری آب می تواند به کاهش فشار روی ستون فقرات در حالی که همچنان به عضلات اجازه کار می دهد کمک کند. اگر درد گردن شدید است یا همراه با درد شانه و/یا کمر باشد، ممکن است ورزش های آبی توصیه شود.
این انواع درمان فیزیکی فعال، و همچنین موارد دیگر، بسته به اهداف درمانی خاص بیمار، می توانند در مراحل مختلف برنامه درمانی ترکیب یا استفاده شوند.
ریسک‌ها و مشکلات احتمالی فیزیوتراپی فعال
برنامه‌های فیزیوتراپی فعال تحت نظر یک فیزیوتراپیست دارای مجوز یا سایر متخصصان پزشکی دارای صلاحیت، معمولا ایمن هستند، اما بدون ریسک نیستند. برخی از خطرات و مشکلات احتمالی که باید از آنها مطلع باشید عبارتند از:
- درد و/یا خشکی اولیه ممکن است بدتر شود. طبیعی است که بعد از شروع یک برنامه تمرینی جدید، عضلات دچار کمی درد و تورم شوند. شروع یک برنامه فیزیوتراپی فعال به صورت تدریجی و سپس افزایش تدریجی تمرینات در جلسات بعدی می‌تواند به کاهش درد و خشکی کمک کند.
- تکنیک نادرست ممکن است باعث بدتر شدن آسیب یا ایجاد آسیب جدید شود. انجام نادرست تمرینات می‌تواند با وارد کردن فشار بیش از حد به مفاصل یا بافت‌های نرم، منجر به آسیب شود. باید دقت کنید که تمرینات را دقیقا طبق دستورالعمل انجام دهید.
- ادامه درمان ممکن است دشوار باشد. ترک زودهنگام فیزیوتراپی در بین افراد رایج است. برای مثال، ممکن است برنامه درمانی برای 2 ماه در نظر گرفته شود، اما اگر فرد دلسرد شود و بعد از 1 ماه آن را رها کند، افزایش قدرت، انعطاف‌پذیری و بهبودی که بعد از ماه دوم قابل دستیابی بود، حاصل نخواهد شد. اگر تعهد زمانی لازم برای فیزیوتراپی یک چالش بالقوه است، تنظیم یک برنامه منظم برای جلسات فیزیوتراپی از قبل یا همکاری با فیزیوتراپیست برای یادگیری تمریناتی که در خانه و با جلسات کمتر در مطب قابل انجام است، می‌تواند مفید باشد.
- یک بیماری زمینه‌ای تشخیص داده نشده ممکن است همچنان بدتر شود. اگر یک بیماری زمینه‌ای جدی مانند سرطان باعث درد گردن شده باشد اما تشخیص داده نشده باشد، فیزیوتراپی نمی‌تواند موثر باشد و می‌تواند منجر به تأخیر خطرناک در دریافت درمان موثر شود.
انجام فیزیوتراپی فعال نباید به طور غیرعادی ناراحت کننده باشد یا در حین انجام تمرینات باعث افزایش درد شود. هر تمرینی که باعث درد شود باید بلافاصله متوقف شود. در برخی موارد، ممکن است در صورت بهبود بیشتر یا تایید یک متخصص پزشکی، تمرین در تاریخ بعدی دوباره شروع شود.
ادامه تمرینات بعد از اتمام فیزیوتراپی
پس از اتمام دوره فیزیوتراپی، که شامل تمریناتی برای تقویت و افزایش دامنه حرکتی در نواحی مختلف بدن مانند گردن است، معمولاً ادامه‌ی نوعی برنامه‌ی نگهدارنده در منزل ضروری است.
به عنوان مثال، اگر درد گردن فعلی شما ناشی از سال‌ها وضعیت نامناسب بدن باشد، چند هفته فیزیوتراپی می‌تواند به رفع درد کمک کند. با این حال، برای جلوگیری از عود مجدد درد، باید تمرینات خانگی و اصلاحات مربوط به سبک زندگی را برای حفظ وضعیت صحیح بدن ادامه دهید.
کلینیک فیزیوتراپی نوید با تخصص در زمینه دردهای گردنی
به دنبال کلینیک فیزیوتراپی در شمال تهران هستید؟
در کلینیک فیزیوتراپی نوید، تیمی از فیزیوتراپیست‌های مجرب و کارآزموده با تمرکز بر تکنیک‌های منوال تراپی، خدمات تخصصی فیزیوتراپی گردن را به شما ارائه می‌دهند.
با سال‌ها تجربه و دانش تخصصی، فیزیوتراپیست‌های ما موثرترین و ایمن‌ترین روش‌های درمانی را برای رهایی از درد و بازگشت به زندگی عادی به شما ارائه خواهند داد.
همین امروز با کلینیک نوید تماس بگیرید و از خدمات فیزیوتراپی گردن بهره‌مند شوید
