کمر درد یکی از شایعترین مشکلات پزشکی است که بسیاری از ما را در برههای از زندگی تحت تاثیر قرار میدهد. این درد میتواند شما را از کار و زندگی عادی باز دارد و یکی از علل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است. خوشبختانه امروزه اقدامات زیادی در دسترس افراد است که با بهرهگیری از آنها میتوان به پیشگیری یا درمان کمر درد کمک کرد (به خصوص برای افراد کمتر از 60 سال). در ادامه با علل کمر درد و بهترین راههای درمان آن آشنا خواهید شد.
آناتومی ستون فقرات کمری
ستون فقرات یکی از قویترین قسمتهای بدن است که از 24 استخوان به نام مهره تشکیل شده و انعطاف و قدرت زیادی برای بدن ما فراهم میکند.
ستون فقرات کمری از پنج مهره در قسمت پایین کمر تشکیل شده است که به نامهای L1 تا L5 شناخته میشوند. مهرههای کمری در زیر 12 مهره قفسه سینه و بالای پنج مهره خاجی (ساکروم) قرار گرفتهاند.
این مهرهها به وسیله مفاصل فاست به یکدیگر متصل شده و دیسکهای بین مهرهای در میان آنها قرار دارد. این دیسکها نقش ضربه گیر را در ستون فقرات ما ایفا میکنند.
همچنین تعداد زیادی رباط و عضله قوی در اطراف این مهرهها قرار گرفتهاند تا حمایت و انعطاف لازم را برای ما فراهم کنند. از طرفی مهرهها با قرار گرفتن روی یکدیگر یک کانال نخاعی تشکیل میدهند که طناب نخاعی از داخل آن عبور میکند و محافظت میشود.
در مقایسه با سایر مهرههای ستون فقرات، مهرههای کمر بزرگتر، ضخیمتر و دارای ساختار بلوک مانند هستند. مهرههای کمری بیشتر وزن بدن شما را تحمل میکنند و همچنین مرکز تعادل بدن هستند. ستون فقرات کمری و عضلات و رباطهایی که به آن متصل میشوند به شما امکان میدهند تا راه بروید، بدوید، بنشینید و بدن خود را در تمام جهات حرکت دهید.
نکته مهمی دیگری که میبایست در مورد ستون فقرات کمری بدانید این است که ستون فقرات کمری به طور طبیعی دارای انحنای ملایمی به سمت داخل است که به آن انحنای لوردوتیک یا لوردوز طبیعی کمر میگویند.
کمر درد چیست؟
کمر درد پس از سرماخوردگی دومین دلیل شایعی است که افراد به پزشک مراجعه میکنند. درد در ناحیه کمر میتواند به شدت آزاردهنده باشد و آنقدر شدید شود که تحمل آن غیر ممکن باشد.
کمر درد حاد به طور ناگهانی ایجاد میشود و معمولا از چند روز تا چند هفته طول میکشد؛ اما اگر کمر درد بیش از سه ماه طول بکشد، مزمن نامیده میشود. این درد میتواند افراد در هر سنی را به دلایل مختلف تحت تاثیر قرار دهد.
درد در ناحیه کمر ممکن است مربوط به مهرههای کمر، دیسکهای بین مهرهای، رباطهای اطراف ستون فقرات، نخاع و اعصاب، عضلات کمر، اندامهای داخلی شکم و لگن یا پوست اطراف ناحیه کمر باشد. در ادامه با دلایل کمر درد بیشتر آشنا خواهید شد.
انواع کمر درد
کمر درد توسط متخصصان به روشهای مختلفی طبقه بندی میشود. به عنوان مثال میتوان کمر درد را با محل درد توصیف کرد: کمر درد فوقانی، میانی یا تحتانی.
همچنین ممکن است از نظر شدت درد طبقه بندی شود. به اینصورت که آیا کمر درد خفیف، متوسط یا شدید است؟ آیا درد گسترده است یا به صورت یک ضربه تیز کوچک احساس میشود؟
از طرفی کمر درد را میتوان بر اساس مدت زمانی که طول میکشد، طبقه بندی کرد: کمر درد حاد که ناگهانی و کوتاه است و اغلب به یک آسیب مربوط میشود و کمر درد مزمن که یعنی کمر درد شما بیش از سه تا شش ماه طول کشیده است.
چه شرایطی افراد را مستعد کمر درد میکند؟
- افزایش سن: کمر درد در سنین بالا شایعتر است؛ زیرا با افزایش سن، ساختارهای ستون فقرات مانند مفاصل، دیسکها و رباطها نیز فرسوده میشوند.
- ورزش نکردن و بی تحرک بودن: عضلات ضعیف در ناحیه پشت و شکم ممکن است منجر به کمر درد شوند.
- اضافه وزن: اضافه وزن فشار مضاعفی به کمر وارد میکند و به این ترتیب شانس مشکلات کمر و به دنبال آن کمر درد را بالا میبرد.
- اضطراب یا افسردگی: به نظر میرسد افراد دارای افسردگی و اضطراب بیشتر در معرض خطر کمر درد هستند. استرس میتواند باعث تنش عضلانی شده و منجر به کمر درد شود.
- سیگار کشیدن: شیوع کمر درد در افراد سیگاری بالا است. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که سیگار کشیدن باعث سرفه میشود و سرفه مکرر در طول زمان میتواند منجر به فتق دیسک و در نتیجه کمر درد شود. سیگار همچنین میتواند جریان خون به ستون فقرات را کاهش داده و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
- سابقه بیماریهایی مانند سرطان یا آرتروز نیز احتمال بروز کمر درد را بالا میبرد.
چه زمانی باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد؟
علائمی که میتواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد، عبارتند از:
- کمر درد شدید و مداوم که در شب بدتر میشود.
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- بی حسی، گزگز یا ضعف در یک یا هر دو پا
- کمر درد پس از حوادثی مانند تصادف یا سقوط
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- درد همراه با احساس ضربان در شکم
- تب
در صورت داشتن هر یک از این علائم به پزشک خود اطلاع دهید.
علل کمر درد
در این بخش با رایجترین علل کمر درد آشنا خواهید شد.
1-فتق دیسک کمر
دیسکهای بین مهرهای بالشتکهایی هستند که به عنوان ضربه گیر بین هر یک از مهرههای ستون فقرات عمل میکنند. هر دیسک دارای یک حلقه بیرونی قوی از جنس الیاف به نام آنولوس فیبروزوس و یک مرکز نرم و ژلهای به نام نوکلئوس پالپوزوس است. حلقه بیرونی دیسک، قوی ترین ناحیه دیسک است و در واقع یک رباط قوی است که مهرهها را به هم متصل میکند. هسته نرم دیسک نیز به عنوان ضربه گیر اصلی عمل میکند.
فتق دیسک زمانی اتفاق میافتد که هسته ژله مانند آن به دلیل ساییدگی یا آسیب ناگهانی به حلقه بیرونی آن فشار آورد. این فشار روی حلقه بیرونی ممکن است باعث کمر درد شود. اگر این فشار ادامه پیدا کند، به تدریج فیبرهای تشکیل دهنده حلقه دیسک پاره شده و به این ترتیب مواد داخلی هسته دیسک از محل اصلی خود خارج میشود. از این وضعیت به عنوان پارگی دیسک نیز نام میبرند.
اگر دیسک در نزدیکی کانال نخاعی پاره شود، ماده هسته پالپوزوس میتواند به داخل کانال نخاعی فشار وارد کند و عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
اعمال فشار بیش از حد به کمر به صورت ناگهانی به عنوان مثال هنگام افتادن از نردبان میتواند باعث پارگی دیسک شود. یا اگر خم شوید و سعی کنید چیزی را که خیلی سنگین است بلند کنید، این نیرو میتواند باعث پارگی دیسک کمر شود. البته اگر الیاف حلقوی دیسک در اثر صدمات مکرر در طول زمان ضعیف شده باشد، دیسک میتواند با نیروهای خیلی کمتری نیز پاره شود. دیسک ضعیف شده در حالی پاره میشود که شما در حال انجام کاری هستید که پنج سال قبل بدون هیچ مشکلی آن را انجام میدادید.
فتق دیسک از دو طریق باعث ایجاد مشکل میشود. اولاً موادی که از هسته پالپوزوس به داخل کانال نخاعی میروند، میتوانند به اعصاب کانال نخاعی فشار وارد کنند. همچنین شواهدی وجود دارد که مواد هسته پالپوزوس باعث تحریک شیمیایی ریشههای عصبی میشود. بنابراین هم فشار روی ریشه عصبی و هم تحریک شیمیایی میتواند منجر به مشکلاتی در نحوه عملکرد اعصاب شود. ترکیب این دو میتواند باعث کمر درد و درد پا مخصوصاً هنگام خم شدن، بلند کردن اجسام و نشستن و از طرفی بی حسی، گزگز و ضعف در پاها شود.
محل بروز این علائم بستگی به این دارد که کدام عصب در ستون فقرات کمری تحت تأثیر قرار گرفته است. بنابراین دانستن اینکه درد در کجا احساس میشود، به پزشک شما کمک میکند تا بفهمد کدام دیسک احتمالاً پاره شده است.
علائم دیسک کمر
از جمله علایم دیسک کمر شامل موارد زیر میشود.
- درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی یا پایین کمر
- سفتی در امتداد ستون فقرات
- دردهای شدید در قسمت فوقانی یا پایین کمر
- اسپاسم عضلانی در پشت
- ایجاد مشکل در حفظ تعادل
- انتشار درد یا علایم حسی مثل گزگز یا خواب رفتگی در پا از لگن تا زیر زانو
2-پوکی استخوان
مهرههای ستون فقرات مانند سایر استخوانهای بدن به مرور زمان شکننده و متخلخل میشوند. به از دست دادن تراکم استخوان، پوکی استخوان گفته میشود. 80% از جمعیت افراد مبتلا به پوکی استخوان را زنان تشکیل میدهند.
پوکی استخوان به مرور زمان میتواند منجر به ایجاد شکستگیهای فشاری در مهرههای کمری شما و به دنبال آن کمر درد قابل توجهی شود.
اگر تشخیص داده شد که شکستگیهای فشاری باعث کمر درد شما شده است، خوشبختانه گزینههای درمانی مختلفی از جمله روشهای کم تهاجمی مانند ورتبروپلاستی یا کایفوپلاستی برای رفع این مشکل در دسترس است. همچنین توصیه میکنیم برای تقویت بافتهای پشتیبان ستون فقرات خود به فیزیوتراپی روی بیاورید تا فشار از روی مهرههای شما برداشته شود.
3-سیاتیک
کمر درد گاهی با درد پاها مرتبط است و ممکن است همراه با بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن باشد. به این حالت اصطلاحاً درد سیاتیک میگویند.
سیاتیک به دردی گفته میشود که در طول مسیر عصب سیاتیک حرکت کند. عصب سیاتیک از قسمت تحتانی کمر شروع شده و پس از عبور از باسن به طرف هر دو پا به سمت پایین حرکت میکند. درد سیاتیک اغلب زمانی رخ میدهد که فتق دیسک یا رشد بیش از حد استخوان به بخشی از عصب سیاتیک فشار وارد کند. این اتفاق باعث التهاب، درد و اغلب کمی بی حسی در پای آسیب دیده میشود.
درد شدید در قسمت پایین کمر و باسن تا پشت ساق پا علامت اصلی این عارضه است. مراجعه به فیزیوتراپیست یکی از راههایی است که به تسکین درد سیاتیک کمک زیادی میکند.
عصب سیاتیک
عصب سیاتیک بزرگترین عصب در بدن انسان است. این عصب در داخل باسن و پشت خط ران قرار داشته که به زانو میرسد. سیاتیک دردی شایع بوده که اغلب افراد دچار آن میشوند. سیاتیک به خصوص در کمر خود را نشان داده که بسیار دردآور است.
درد سیاتیک
درد سیاتیک کمر، لگن و سایر عضلههای مهم در بدن را تحتتاثیر قرار میدهد. این درد حرکاتی مانند راه رفتن، ایستادن، فشردن پدال گاز و ترمز و غیره را با اختلال مواجه میکند. هنگام مواجه با دردهای سیاتیک و کمر حتما به پزشکان متخصص در این زمینه مراجعه کنید.
سیاتیک لگن
درد لگن، بیشتر در بین زنان اتفاق افتاده که یکی از دلایل آن سیاتیک است. همانطور که اشاره شد، سیاتیک نقاط بسیاری را تحتتاثیر قرار داده که لگن نیز شامل آن میشود. درد سیاتیک در نشستن و راه رفتن فرد اختلال ایجاد کرده که نیاز به درمان دارد.
درمان دارویی برای درد سیاتیک
آمپول شل کننده مانند متوکاربامول برای درد سیاتیک خاصیت شل کنندگی را دارد. این دارو موجب خارج شدن عضله از حالت اسپاسم شده که توسط عصب تحریک میشود.
4-کشیدگی عضلات و رگ به رگ شدن کمر
کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات کمر یکی از شایع ترین علل کمر درد است. این اتفاق در قسمت پایین کمر شایعتر است، زیرا این قسمت وزن بدن را تحمل میکند و در حرکت، پیچش و خم شدن نقش دارد.
کشیدگی عضلات کمر زمانی رخ میدهد که فیبرهای عضلانی به طور غیر طبیعی کشیده یا پاره شوند. رگ به رگ شدن کمر نیز زمانی رخ میدهد که رباطهای کمر پاره شوند. هر دوی اینها میتوانند در اثر آسیب ناگهانی یا استفاده مکرر و به صورت تدریجی ایجاد شوند.
کمر دردی که در باسن پخش شود اما پاها را تحت تاثیر قرار ندهد، سفتی در ناحیه کمر، محدود شدن دامنه حرکتی و ناتوانی در حفظ وضعیت طبیعی بدن از علائم این آسیب است.
فیزیوتراپی یکی از روشهای درمان کمر درد شدید است که با بهره گیری از تکنیکهای مختلف مانند منوال تراپی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عضلات و تمرینات کششی میتواند گزینه جامعی برای رفع مشکلات مربوط به عضلات و رباطهای کمر باشد.
5-گرفتگی یا اسپاسم عضلات کمر
اسپاسم یا گرفتگی عضلات کمر یک دلیل شایع برای کمر درد است. اسپاسم وضعیتی است که عضلات شما به طور ناگهانی و برخلاف میل شما منقبض شوند. این اتفاق میتواند بدون هیچ هشداری رخ دهد یا به صورت یک انقباض خفیف شروع شده و رفته رفته به درد شدیدی تبدیل شود.
کسانی که ورزشهای سنگین انجام میدهند، بیشتر دچار گرفتگی کمر میشوند. اسپاسم کمر همچنین نشانه سایر بیماریهای جدی مانند سنگ کیسه صفرا و اسپوندیلیت آنکیلوزان است.
اگر بیش از حد مینشینید، وضعیت بدنی نامناسبی دارید، ورزش نمیکنید یا به ندرت از عضلات کمر یا شکم خود استفاده میکنید شما مستعد ابتلا به اسپاسم و گرفتگی کمر هستید. همچنین ضربههای ناگهانی در سقوط یا تصادف و مسائل مربوط به سلامت روان مانند اضطراب و استرس میتواند عضلات شما را منقبض کند.
درمان گرفتگی کمر با مصرف شل کنندههای عضلانی و جلسات فیزیوتراپی امکان پذیر است و نیازی به روشهای تهاجمی و جراحی ندارد.
6-اسپوندیلولیستزیس کمری
اسپوندیلولیستزیس وضعیتی است که در آن یکی از استخوانهای ستون فقرات (مهرهها) از جای خود خارج میشود و روی مهره کناری خود حرکت میکند.
این اتفاق معمولا در ستون فقرات کمری رخ میدهد. هنگامی که مهره لغزیده به عصب فشار میآورد، میتواند باعث درد در ناحیه کمر یا پاها شود.
مهمترین علائم اسپوندیلولیستزیس عبارتند از درد در پایین کمر، سفتی عضلات، درد در باسن، دردی که در پاهای شما پخش میشود (به دلیل فشار روی ریشههای عصبی) و مشکل در ایستادن یا راه رفتن.
درمان اسپوندیلولیستزیس کمری بسته به شرایط فرد متفاوت است. اما درمانهای غیرجراحی از جمله فیزیوتراپی برای کاهش درد مزمن یا آسیب عصبی توسط بسیار از پزشکان توصیه شده است.
7-اسپوندیلولیز کمری
منظور از اسپوندیلولیز ایجاد یک ترک یا شکستگی در مهرههای ستون فقرات است که میتواند ناشی از استرسهای مکرر یا آسیب ناگهانی به ستون فقرات باشد.
اسپوندیلولیز بیشتر اوقات در ناحیه کمری ستون فقرات رخ میدهد. در این شرایط، استخوانی که از طناب نخاعی محافظت میکند، در نتیجه فشار زیاد یا مکرر شکسته میشود. ناحیه آسیب دیده pars interarticularis نامیده میشود.
کمر درد شایع ترین علامت اسپوندیلولیز است که معمولاً در حین ورزش یا سایر فعالیتهای بدنی بدتر میشود، بهخصوص در مواردی که فرد زیاد به عقب خم میشود. اسپوندیلولیز همچنین میتواند باعث درد باسن و ساق پا و سفت شدن عضلات همسترینگ شود.
گاهی اوقات، کودکان و نوجوانان مبتلا به اسپوندیلولیز هیچ علائم واضحی ندارند و متوجه نمیشوند که این بیماری را دارند. اگرچه اسپوندیلولیز میتواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما افراد جوان بیشتر در معرض خطر ابتلا به اسپوندیلولیز هستند؛ زیرا استخوانهای آنها هنوز در حال رشد است و اعمال فشار اضافی بر روی این ناحیه از ستون فقرات احتمال بروز اسپوندیلولیز را افزایش میدهد.
افرادی که در ورزشها و فعالیتهایی که میتواند کمر را تحت فشار بگذارد مانند فوتبال، وزنهبرداری، ژیمناستیک، والیبال، باله، گلف و کشتی شرکت میکنند، بیشتر در معرض این آسیب هستند. خوشبختانه اسپوندیلولیز معمولاً با استراحت و فیزیوتراپی بهبود مییابد و نیازی به جراحی ندارد.
بدیهی است که برخی از افراد مبتلا به اسپوندیلولیز دچار اسپوندیلولیستزیس نیز شوند. زیرا ضعف یا شکستگی مهره ممکن است باعث شود که به مرور زمان مهره از جای خود خارج شود.
8-استئوآرتریت یا آرتروز کمر
مهرهها، دیسکها و رباطهای ستون فقرات به طور طبیعی با افزایش سن ضعیف میشوند. این موضوع برای همه ما تا حدودی به عنوان بخشی از روند پیری اتفاق میافتد.
به این ترتیب با افزایش سن، دیسکهای ستون فقرات نازکتر میشوند و فضای بین مهرهها باریکتر میشود. در این شرایط تکههای کوچک استخوان که به نام خار استخوانی (استئوفیت) شناخته میشوند، در تلاش برای بازگرداندن ثبات به مفصل در اطراف مهرهها و مفاصل فاست تشکیل میشوند. در پی تشکیل این خارها به تدریج ستون فقرات سفت میشود، انعطاف پذیری خود را از دست میدهد و کمر درد و کاهش دامنه حرکتی برای بیمار اتفاق میافتد.
حتی گاهی اوقات استئوفیتها به اندازهای بزرگ میشوند که باعث باریک شدن کانال نخاعی یا تحریک و به دام افتادن اعصاب عبوری از آنها میشوند. این موضوع نیز میتواند سبب بی حسی، گزگز و درد در بازوها و پاها شود.
استئوآرتریت میتواند در هر جایی از ستون فقرات رخ دهد، اما در قسمت پایین کمر و گردن شایعتر است. این مشکل معمولاً با افزایش سن رخ میدهد، اما ممکن است ناشی از مواردی دیگری مانند استفاده مکرر، استرس مکانیکی بالا، عفونت مفاصل، چاقی، آسیب رباط، وراثت، مشکلات هورمونی، بارداری و سایر شرایط باشد.
حفظ انعطاف پذیری و استحکام ستون فقرات با به کارگیری روشهای مختلف مخصوصاً مراجعه به فیزیوتراپیست و گذراندن جلسات فیزیوتراپی میتواند به تسکین کمر درد ناشی از آرتروز به شدت مؤثر باشد.
9-تنگی کانال نخاعی
گاهی اوقات کمر درد با درد پاها همراه است و بعد از چند دقیقه راه رفتن شروع میشود و بعد از نشستن خیلی سریع بهتر میشود. این شرایط اغلب به دلیل تنگی کانال نخاعی رخ میدهد.
نخاع شما دستهای از اعصاب است که از تونلی که توسط مهرههای ستون فقرات تشکیل شده است، میگذرد. این تونل را کانال نخاعی مینامند. این فضا میتواند توسط استخوان یا رباط فشرده شود و باعث اعمال فشار بر اعصابی شود که از نخاع به عضلات میروند.
شایع ترین علت تنگی کانال نخاعی، آرتروز یا استئوآرتریت است. درد در قسمت پایین کمر که معمولاً با ایستادن یا راه رفتن بدتر میشود یکی از علائم این عارضه است. اگر مبتلا به تنگی کانال نخاعی شده باشید، ممکن است در پیادهروی مشکل داشته باشید یا متوجه شوید که برای کاهش فشار روی کمرتان باید به جلو خم شوید. همچنین ممکن است در پاهای خود احساس درد یا بی حسی داشته باشید. در موارد شدیدتر، ممکن است در کنترل روده و مثانه مشکل داشته باشید.
10-سندرم دم اسبی
منظور از دم اسب در ستون فقرات، دستهای از ریشههای عصبی نخاعی است که از انتهای تحتانی نخاع منشا میگیرند. هنگامی که یک آسیب یا فتق دیسک یا مشکل دیگر این اعصاب را فشرده کند باعث درد، ضعف و بی اختیاری میشود.
بنابراین منظور از سندرم دم اسبی فشردگی مجموعهای از ریشههای عصبی در انتهای نخاع است. از علائم این سندرم میتوان به درد مبهم در ناحیه کمر و بالای باسن و همچنین بی حسی در باسن، اندام تناسلی و ران اشاره کرد. گاهی اوقات، اختلال در عملکرد روده و مثانه نیز رخ میدهد. در صورت عدم درمان، این سندروم میتواند باعث آسیب دائمی از جمله فلجی شود.
11-عفونت ستون فقرات
در برخی موارد، کمر درد مربوط به عفونت است. اگرچه عفونتهای ستون فقرات شایع نیستند، اما به دلیل نزدیکی به نخاع خطر قابل توجهی دارند و عفونتهای درمان نشده ممکن است منجر به خطرات جدی برای سلامتی شوند.
چهار عفونت ستون فقرات که میتوانند باعث کمر درد شوند، عبارتند از:
- استئومیلیت
استئومیلیت یک نوع از عفونت ستون فقرات است که در استخوانهایی که از نخاع شما محافظت میکنند، رخ میدهد. هنگامی که دچار عفونت مهره هستید، ممکن است علائمی مانند اسپاسم عضلانی و درد در ناحیه کمر و مشکل در راه رفتن را تجربه کنید. استئومیلیت اغلب بر ستون فقرات کمری تأثیر میگذارد.
- آبسه اپیدورال نخاعی
آبسه اپیدورال اغلب در ستون فقرات کمری رخ میدهد و به دلیل عفونت در فضای اطراف نخاع ایجاد میشود. علائم این بیماری از نظر شدت متفاوت است و شامل کمر درد و حساسیت میشود.
- عفونتهای فضای دیسک
عفونت در اطراف دیسکهای بین مهرهای میتواند به خودی خود یا پس از جراحی ستون فقرات ایجاد شود. اگرچه این نوع عفونت خیلی رایج نیست، اما ممکن است منجر به علائم شدیدی شود که شامل تب و کمر درد هنگام حرکت است.
- آبسه نخاع
آبسه طناب نخاعی نوعی عفونت نادر در نخاع است. این عفونت به خودی خود در بدن شما اتفاق میافتد و اگر درمان نشود، ممکن است منجر به اختلال شدید در عملکرد ستون فقرات و کمر درد همراه با تب شود.
12- اسپوندیلیت آنکیلوزان
اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتریت است که که عمدتاً با ایجاد التهاب، ستون فقرات شما را درگیر میکند. بدن در پاسخ به این التهاب، کلسیم اضافی در اطراف مهرههای ستون فقرات تولید میکند. این کلسیم اضافی میتواند باعث رشد تکههای اضافی استخوان و سفت شدن کمر و گردن شود.
حتی در موارد نادر ممکن است برخی از مهرههای ستون فقرات به هم متصل شوند یا به هم جوش بخورند. در موارد جدی، این اتفاق میتواند انحنای ستون فقرات را بیشتر کند.
13-حرکت و وضعیت نامناسب بدن
کمر درد همچنین میتواند ناشی از برخی فعالیتهای روزمره یا وضعیت نامناسب بدن باشد. مثالهایی از این فعالیتها عبارتند از:
- اتخاذ یک حالت قوز کرده هنگام استفاده از کامپیوتر
- خم شدن برای مدت طولانی
- هل دادن، کشیدن یا بلند کردن اجسام سنگین
- ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی
- رانندگی برای مدت طولانی بدون استراحت
- خوابیدن روی تشکی که برای ستون فقرات مناسب نیست.
14-سایر علل
کمر درد همچنین ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- عفونت و سنگ کلیه
- آپاندیسیت
- التهاب کیسه صفرا
- مشکلات کبدی
- پانکراتیت
- زخم معده
- عفونتهای دستگاه ادراری
- اندومتریوز
- بارداری
- فیبروم یا فیبروئید رحم
کمر درد در زنان
کمردرد زنان دلایل مختلفی داشته که در ادامه به شرح آنها میپردازیم.
- فعالیتهای سنگین و قرار دادن بدن در حالت نادرست
- مشکلات در ناحیه رحم و کیستهای تخمدان
- فرسایش و سائیدگی مهرهها
- ضربه و آسیبدیدگی مهرهها
- ایجاد تومور یا تودههای غیرطبیعی در ناحیه کمر
- افزایش وزن و فشار بر روی ستون فقرات و دیسکها
- کشیدگی عضلات کمر و اسپاسم عضلانی
- پارگی عضلات یا رباتها
- عفونت در ناحیه کمر
- استرس و اضطراب
کمر درد و بارداری
کمر درد در هر سه ماهه بارداری میتواند شایع باشد و عوامل متعددی در آن دخیل هستند. با این حال، از آنجا که درد ممکن است بخشی از یک مشکل جدی باشد، باید حتماً با پزشک خود در مورد آنچه تجربه میکنید صحبت کنید.
در اینجا چند دلیل وجود دارد که چرا در دوران بارداری ممکن است کمر درد را تجربه کنید:
- جابجایی مرکز ثقل بدن
همانطور که کودک در بدن مادر رشد میکند، مرکز ثقل بدن به سمت بیرون حرکت میکند. در این وضعیت، ستون فقرات و قوس کمر برای جبران این تغییر و برقراری تعادل متحمل فشار بیشتری میشوند.
- افزایش وزن
افزایش وزن بخش طبیعی از بارداری است، اما میتواند فشار بیشتری بر پشت و عضلات مرکزی مادر وارد کند و سبب کمر درد شود.
- هورمونها
همانطور که بدن مادر برای زایمان آماده میشود، هورمونهایی ترشح میکند که باعث شل شدن رباطهایی که لگن و ستون فقرات کمری را تثبیت میکنند، میشود. همین هورمونها میتوانند باعث جابهجایی استخوانهای ستون فقرات شوند که ممکن است منجر به ناراحتی و کمر درد شود.
آیا کمر درد میتواند نشانه سرطان باشد؟
این مورد بسیار نادر است. تنها حدود 1٪ از مواقع، کمر درد نشانه سرطان است.
علت کمر درد چگونه تشخیص داده میشود؟
در بسیاری از موارد، پزشک ممکن است تمام اطلاعات مورد نیاز خود را از مصاحبه با شما در مورد علائم، سابقه سلامتی، شیوه زندگی و سپس انجام معاینه فیزیکی دریافت کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است توانایی ایستادن و راه رفتن، دامنه حرکتی ستون فقرات، رفلکسها و توانایی تشخیص احساسات در پاهای شما را آزمایش کند.
با این حال، گاهی اوقات آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و اسکن استخوان ضروری است. اشعه ایکس میتواند همراستایی استخوانها و نشانههایی از آرتروز یا شکستگی استخوان را نشان دهد، اما نمیتواند آسیب در عضلات، نخاع، اعصاب یا دیسکها را نشان دهد. اما ام آر آی یا سی تی اسکن میتوانند فتق دیسک یا مشکلات مربوط به تاندونها، اعصاب، رباطها، عضلات و استخوانها را نشان دهند. اسکن استخوان نیز میتواند تومورهای استخوان یا شکستگیهای فشاری ناشی از پوکی استخوان را تشخیص دهد.
الکترومیوگرافی نیز آزمایش دیگری است که در صورت لزوم ممکن است تجویز شود. در این آزمایش، تکانههای الکتریکی تولید شده توسط اعصاب در پاسخ به عضلات اندازه گیری میشوند. این آزمایش میتواند فشردگی عصب را تأیید کند که ممکن است در نتیجه فتق دیسک یا تنگی نخاع ایجاد شده باشد.
پزشک همچنین در صورت مشکوک شدن به عفونت ممکن است آزمایش خون تجویز کند.
پزشک برای تشخیص علت کمر درد چه سوالهایی میپرسد؟
- چه مدت از شروع کمر درد گذشته است؟
- محل درد دقیقاً کجاست؟
- درد شما چقدر شدید است؟
- آیا میتوانید فعالیتهای روزمره خود را انجام دهید؟
- آیا شغل شما شامل بلند کردن اجسام سنگین میشود؟
- آیا هر یک از سرگرمیهای شما باعث تشدید کمر درد شما میشود؟
- آیا علائم دیگری دارید؟
درمان کمر درد
گزینههای زیادی برای درمان کمر درد و بازگشت به فعالیتهای روزانه وجود دارد. علت کمر درد شما درمان را تعیین میکند. به عبارتی پزشک با توجه به علت کمر درد، وضعیت و سن بیمار و سایر شرایط بهترین روش درمانی را برای فرد تجویز میکند. در این بخش به رایجترین روشهایی که برای درمان کمر درد ممکن است توصیه شود، میپردازیم:
- مصرف مسکن و شل کننده عضلانی: اگر به دنبال قرص برای درمان کمر درد هستید، مصرف داروهای مسکن و شل کنندههای عضلانی ممکن است به کاهش علائم کمک کرده و به شما اجازه دهد تا به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهید.
شما میتوانید از این داروها برای یک دوره کوتاه حدود یک هفته تا 10 روز استفاده کنید. اگر بعد از این مدت تسکینی صورت نگرفت، مجدداً به پزشک خود مراجعه کنید.
-
- استفاده از داروهای موضعی: محصولات موضعی ممکن است در کاهش کمر درد بسیار موثر باشند. بسیاری از این محصولات حاوی موادی مانند ایبوپروفن و لیدوکائین هستند و به شکلهای مختلف مانند ژل، لوسیون، پماد و غیره در دسترس هستند.
- تزریق استروئید: پزشک شما ممکن است تزریق استروئید کورتیزون را برای موارد خاصی از کمر درد توصیه کند. برای مثال، فردی که دچار کمر دردی است که عصب را درگیر کرده است، ممکن است کورتون دریافت کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی اغلب به عنوان خط اول درمان انواع کمر درد شناخته میشود. تمرینات فیزیوتراپی عضلات کمر را تقویت میکند، انعطاف پذیری ستون فقرات را افزایش میدهد، سبب تسکین درد میشود و در مجموع عملکرد کلی کمر را بهبود میبخشد.
مطالعات نشان داده است که فیزیوتراپی میتواند تا 60 درصد بهبودی در کمر درد و سایر علائم ایجاد کند.
- عمل جراحی: جراحی معمولاً برای افرادی که دارای ناهنجاریهای ساختاری هستند و به درمانهای غیرجراحی پاسخ ندادهاند، تجویز میشود. تعداد بسیار کمی از افراد مبتلا به کمر درد نیاز به عمل جراحی دارند. به عنوان مثال برای تنگی ستون فقرات یا سیاتیک شدید ممکن است جراحی توصیه شود. اگرچه اکثر پزشکان توصیه میکنند ابتدا اقدامات دیگری از جمله دارو، فیزیوتراپی یا تزریق را امتحان کنید.
چرا فیزیوتراپی بهترین راه درمان کمر درد است؟
تحقیقات زیادی نشان داده است که فیزیوتراپی کمر یک روش موثر و اقتصادی برای درمان کمر درد است. در ادامه به دلایل این موضوع میپردازیم:
- اخیراً در یک مطالعه، محققان تاثیر اقتصادی انتخاب فیزیوتراپی برای درمان کمر درد را نسبت به مراقبتهای معمول محاسبه کردند. آنها دریافتند که انجام فیزیوتراپی باعث صرفه جویی 4160 دلاری میشود که شامل تمام هزینههای پنهان زمان، درد، رویدادهای از دست رفته زندگی و هزینه پرداخت شده برای خدمات میشود.
- همچنین فیزیوتراپی زودهنگام میتواند دانش لازم را برای مراقبت از کمر و کاهش نیاز به داروهای مسکن به شما انتقال دهد.
- فیزیوتراپیست شما با به کارگیری تکنیکهای مختلف میتواند به شما در بازیابی تحرک و کاهش کمر درد کمک کند. درمان دستی یا منوال تراپی کمر از جمله تکنیکهایی است که فیزیوتراپیست از آن استفاده میکند و با استفاده از دستان ماهر خود تحرک مفاصل و بافتهای نرم را بهبود میبخشد. برای دریافت خدمات منوال تراپی کمر به صورت حرفهای به کلینیک نوید مراجعه کنید.
- فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را برای بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات متناسب با شرایط بدنی فرد تجویز میکند.
- این روش به افراد کمک میکند تا از جراحیهای گران قیمت و خطرات و عوارض جانبی آن در امان باشند.
کلینیک فیزیوتراپی نوید آماده ارائه بهترین خدمات فیزیوتراپی کمر به شما هموطنان عزیز میباشد. فیزیوتراپیستهای مجرب ما با سابقه طولانی در درمان انواع کمر درد تا رسیدن به انتهای مسیر درمان همراه شما هستند. پس اگر به دنبال راهی برای درمان کمر درد خود هستید، همین الان برای رزرو نوبت با ما تماس بگیرید.
درمان خانگی کمر درد
اگر به دنبال راهی برای درمان کمر درد شدید در خانه هستید باید بدانید که با توجه به حساسیت ستوان فقرات کمری، ایمنترین راه درمان کمر درد مراجعه به پزشک متخصص است. اما تا آن زمان میتوانید با کمک موارد زیر موقتاً درد خود را تسکین دهید.
- استراحت کنید و مایعات فراوان بنوشید.
- از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن به عنوان داروی کمر درد استفاده کنید.
- به حرکت ادامه دهید. در صورت داشتن کمر درد، فعال ماندن مهمترین کاری است که میتوانید در حق خودتان انجام دهید. اگر برای مدت طولانی فعالیت خود را متوقف کنید، عضلات کمر ضعیف میشوند و این میتواند کمر درد شما را بدتر کند.
- حرکات ورزشی برای کمر درد زیر نظر فیزیوتراپیست به تسکین درد کمک زیادی میکند. با ورزش کردن ماده شیمیایی به نام اندورفین در بدن آزاد میشود که مسکن طبیعی بدن است و درد را بهبود میبخشد و باعث میشود احساس شادی بیشتری داشته باشید.
- استفاده از کیسههای گرم یا سرد در ناحیه آسیب دیده میتواند درد و سفتی را کاهش دهد. کیسههای گرم جریان خون در آن ناحیه را افزایش داده و سبب تسریع روند بهبودی میشوند. از طرفی کیسههای یخ ممکن است ناراحتی را تسکین و التهاب را کاهش دهند.
ورزش برای کمر درد
در وهله اول ورزشی را انتخاب کنید که از آن لذت میبرید، زیرا در این صورت احتمال اینکه به آن پایبند باشید، بالاتر است. نکته دوم اینکه در مورد ورزش انتخابی خود حتماً با پزشک مشورت کنید. اشکال زیادی از ورزش وجود دارد که به افراد مبتلا به کمر درد کمک کرده است. مثالها عبارتند از:
- شنا
- پیاده روی
- یوگا
- پیلاتس
درد در حین ورزش
ممکن است هنگام ورزش کمی احساس ناراحتی و گاهی درد داشته باشید. این احساس طبیعی است و باید چند دقیقه بعد از اتمام ورزش آرام شود. این حالت به این معنا نیست که شما به خودتان صدمه میزنید. البته در ورزش کردن زیاده روی نکنید. نکته کلیدی این است که به آرامی و با شدت کم شروع کنید و به تدریج و زیر نظر فیزیوتراپیست میزان انجام آن را افزایش دهید.
با این وجود اگر در حین یا بعد از فعالیت خود درد شدیدی دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
چگونه با کمر درد بخوابم؟
معمولاً راحتترین حالت زمانی است که به پشت بخوابید و یک بالش زیر زانوی خود قرار دهید تا فشار روی کمرتان کاهش یابد. اگر این وضعیت برای شما راحت نیست، سعی کنید به پهلو بخوابید و یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید. از خوابیدن روی شکم خودداری کنید.
برای جلوگیری از کمر درد چه کارهایی میتوان انجام داد؟
راههای ممکن برای کاهش خطر ابتلا به کمر درد عبارتند از:
- مراقب وزن و تناسب اندام خود باشید.
- عضلات شکم و پشت خود را با ورزش کردن قوی نگه دارید.
- هنگام ایستادن و نشستن پشت خود را صاف نگه دارید.
- سیگار کشیدن و مصرف دخانیات را کنار بگذارید.
- برای رفع استرس، اضطراب و افسردگی از روانشناس کمک بگیرید.
- کفش های پاشنه کوتاه و طبی بپوشید.
- به طور منظم حرکات کششی انجام دهید.
- کیفهای سنگین حمل نکنید. کیفهای سنگین میتوانند استرس و فشار غیرضروری به گردن و کمر شما وارد کنند.
- مطمئن باشید که در رژیم غذایی خود مقادیر کافی کلسیم و ویتامین D دریافت میکنید.
- اگر برای مدت طولانی رانندگی میکنید، استراحتهای مکرر داشته باشید.
- هنگام خواب از بالش و تشک مناسب استفاده کنید.
- در صورت امکان از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. اگر باید چیز سنگینی بلند کنید، پشت خود را صاف نگه دارید و فقط زانوهای خود را خم کنید.
درمان کمر درد چقدر طول میکشد؟
این بستگی به علت کمر درد شما دارد. برای مثال، اگر درد شما ناشی از عفونت باشد، ممکن است پس از اتمام دوره آنتی بیوتیک از بین برود. اما اگر درد شما ناشی از تحلیل رفتن ستون فقرات و بیماریهایی مثل آرتروز باشد، ممکن است در طول زندگی خود مرتباً به درمان و فیزیوتراپی نیاز داشته باشید.
درمان سریع کمر درد در پنج دقیقه
- گرم کردن و سرد کردن کمر
- تعویض کفش و استفاده از کفشهای طبی
- هیدراته ماندن (نوشیدن آب فراوان)
- کاهش استرس و اضطراب
- مصرف دارو
بهترین آمپول برای کمر درد
متوکاربامول، باکلوفن، دانترولن و تیزانیدین از جمله آمپولهای موثر برای کمردرد بوده که بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشورت شود.
برای کمر درد چه بخوریم
خوردن غذاهای سرد التهابات در بدن را تشدید کرده و حتی منجر به بروز دیسک کمر نیز میشود. سیاه دانه، عسل، چهار مغز و سفیده تخم مرغ بر کاهش کمردرد موثر خواهند بود. مصرف زردچوبه نیز در اغلب طب سنتیها توسط پزشکان این حرفه توصیه میشود
راه های خطرناک برای کمر درد
کمردرد در عین حال خطرناک بوده و نیازمند اعمال روشهای استاندارد جهت رفع درد در این ناحیه است. با تشدید درد در ناحیه کمر، مراجعه به پزشک متخصص در این زمینه بیشتر احساس میشود. به علاوه، انجام ورزشها و حرکات سنگین در تشدید درد بسیار موثر هستند. با انجام این حرکات، درد دو برابر شده و عواقب جبرانناپذیری برای فرد به دنبال خواهد داشت.
درصورت احساس هرگونه درد در ناحیه کمر ابتدا روشهای فوق را در پیش بگیرید. اما با تشدید درد به فیزیوتراپیست مراجعه کرده تا علت دقیق درد را بررسی کند. فیزیوتراپیستها تمرینهای خاصی را جهت رفع درد کمر یا سیاتیک درنظر میگیرند. به این ترتیب، درد به مرور کاهش یافته و اعمال تمام حرکات و تمرینها زیر نظر خود پزشک انجام میشود.
یک نظر در “درمان فوری کمر درد ( بهترین روش درمان 2024 )”