در دنیای امروز گذراندن ساعت‌های طولانی در مقابل رایانه، تلفن هوشمند یا سایر وسایل الکترونیکی سبب شده که بسیاری از افراد با گردن درد، دست و پنجه نرم کنند. خوشبختانه راه‌های زیادی برای تسکین این درد که گاهی اوقات می‌تواند به شدت ناتوان کننده باشد، وجود دارد. در میان آن‌ها، فیزیوتراپی به عنوان کم تهاجمی‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش ظاهر شده است. منوال تراپی یا درمان دستی یکی از تکنیک‌های فیزیوتراپی است که سابقه زیادی در درمان گردن درد دارد. در این مقاله با این روش و مزایای آن برای درمان گردن درد آشنا خواهید شد.

آناتومی گردن

ستون فقرات گردنی از هفت مهره تشکیل شده است که از بالا با C1، C2، C3 نامگذاری شده‌اند و تا C7 ادامه دارند. مهره‌های گردنی همراه با رباط‌های نگهدارنده و عضلات گردن، یک کانال نخاعی را تشکیل می‌دهند که طناب نخاعی را احاطه کرده و از آن محافظت می‌کنند. همچنین بین مهره‌های گردن، دیسک‌ مهره‌ها قرار دارد که به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کند و از ساییدگی مهره‌ها به یکدیگر جلوگیری می‌کند. 

اختلال در ساختار و عملکرد هر یک از این بخش‌ها می‌تواند باعث درد در ناحیه ستون فقرات گردنی شود.

علل گردن درد

ستون فقرات گردنی که از جمجمه شروع شده و شامل هفت مهره کوچک است، به طور باورنکردنی تمام وزن سر شما را تحمل می‌کند و می‌تواند سر شما را در جهات مختلف حرکت دهد. این انعطاف پذیری، گردن را بسیار مستعد درد و آسیب می‌کند.

گردن درد حاد که معمولاً به دلیل اعمال فشار شدید به ستون فقرات گردنی ایجاد می‌شود، می‌تواند ناشی از آسیب ناگهانی هنگام تصادف، فعالیت ورزشی یا سقوط باشد. اما گردن درد مزمن می‌تواند ناشی از شرایط دیگری باشد، از جمله:

• وضعیت بدنی نامناسب هنگام ایستادن، خوابیدن یا نشستن

• استفاده طولانی مدت از رایانه 

• اضافه وزن

• حمل کیف سنگین برای مدت طولانی

• عدم تحرک و ورزش نکردن

• اسپاسم عضلانی: عضلات اصلی گردن وظیفه نگه داشتن سر به صورت عمودی، حفظ وضعیت طبیعی و حمایت و حرکت گردن را بر عهده دارند. انقباض شدید این عضلات به طور کلی به عنوان اسپاسم عضلانی شناخته می‌شود. این وضعیت می‌تواند موجب گرفتگی و درد شدید شود.
• اسپوندیلوز  یا استئوآرتریت گردن: منظور از استئوآرتریت، ساییدگی دیسک‌‌های بین مهره‌ای در ناحیه گردن است که سبب کم آبی و کوچک شدن دیسک‌‌های ستون فقرات شده و اغلب به دلیل افزایش سن اتفاق می‌افتد. این وضعیت به مرور زمان سبب سایش مهره‌ها به یکدیگر و احساس درد شدید در ناحیه گردن می‌شود. به جز درد، علائم استئوآرتریت شامل سفتی و ضعیف شدن عضلات نیز می‌شود.
• رادیکولوپاتی گردنی: منظور از رادیکولوپاتی، فشردگی عصب در ناحیه ستون فقرات گردنی است که می‌تواند باعث درد شدید، ضعف و بی حسی شود.
• پوکی استخوان: پوکی استخوان یک بیماری دژنراتیو است که باعث ضعیف شدن ساختار استخوان در گردن می‌شود و می‌تواند منجر به شکستگی یا فروپاشی مهره‌ها و در نتیجه درد و ناراحتی شود.
• تنگی کانال نخاعی: تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که در آن کانال نخاعی شما شروع به باریک شدن می‌کند. هنگامی که کانال نخاعی باریک می‌شود، نخاع و ریشه‌های عصبی ممکن است فشرده شوند. این اتفاق می‌تواند باعث درد و مشکلات جدی دیگری شود. 
• فتق دیسک گردن: اگر فشار بیش از حد روی دیسک‌های بین مهره‌ای اعمال شود، می‌تواند باعث بیرون زدگی مواد ژله مانند داخل دیسک از داخل کپسول آن شود. به این حالت فتق دیسک می‌گویند. فتق دیسک گردن یک بیماری شایع است که در نتیجه ساییدگی، از دست دادن خاصیت ارتجاعی و پارگی حلقه فیبری دیسک ایجاد می‌شود. در این فرآیند، اعصاب یا طناب نخاعی می‌توانند فشرده شده و آسیب ببینند و علائمی مانند گردن درد شدید ایجاد کنند. 

علائم آسیب گردن

اگر گردن شما آسیب دیده باشد، به جز گردن درد ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:

• گرفتگی و اسپاسم عضلانی
• عدم توانایی در حرکت دادن سر
• پخش شدن درد در شانه‌ها یا قسمت بالای کمر
• سردرد و سرگیجه
• حالت تهوع 
• سوزن و سوزن شدن یا بی حسی
• احساس ضعف
• تغییر در بینایی یا شنوایی
• مشکل تمرکز
• مشکل در بلع

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

• اگر گردن درد شما روز به روز شدید می‌شود یا در فعالیت‌های روزانه شما اختلال ایجاد کرده است.
• اگر گردن درد شما ناشی از سقوط یا تصادف است.
• اگر همراه با گردن درد دارای علائمی از جمله تب و لرز، سردرد شدید، ضربان قلب نامنظم، دشواری در تنفس و ضعف عضلانی در بازو‌ها یا پا‌ها بودید.

فیزیوتراپی برای درمان گردن درد

تحقیقات اخیر نشان داده است که فیزیوتراپی بهترین روش برای تسکین بسیاری از موارد گردن درد است. جلسات فیزیوتراپی به افراد کمک می‌کند تا به جراحی یا مصرف دارو نیاز نداشته باشند و به شیوه‌ای کم تهاجمی درمان شوند. 

در این روش فیزیوتراپیست متخصص پس از تشخیص علت گردن درد، به شما کمک می‌کند تا عضلات گردن خود را تقویت کنید و تنش و درد در ناحیه گردن را کاهش دهید. تمرینات فیزیوتراپی همچنین می‌تواند به بازیابی تحرک گردن و پیشگیری از آسیب‌های بعدی کمک کند.

تشخیص علت گردن درد

فیزیوتراپیست ابتدا دامنه حرکتی و وضعیت فیزیکی شما را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است آزمایشاتی از جمله تصویربرداری با اشعه ایکس، MRI یا سی تی اسکن را برای کمک به تشخیص بیماری تجویز کند. 

اگر مشکوک به آسیب عصبی باشد، پزشک ممکن است آزمایش خاصی به نام الکترومیوگرافی (EMG) را برای اندازه گیری سرعت پاسخ اعصاب شما تجویز کند.

پس از تشخیص علت دقیق گردن درد، فیزیوتراپیست برنامه درمانی متناسب با شرایط بیمار را طراحی و اجرا می‌کند. فیزیوتراپیست از انواع تکنیک‌‌های فیزیوتراپی از درمان دستی گردن درد (منوال تراپی گردن) گرفته تا تحریک الکتریکی برای کنترل و کاهش درد استفاده می‌کند. فیزیوتراپیست‌‌ها شرایط هر فرد را به صورت جداگانه بررسی می‌کنند تا دقیقاً مشخص کنند که چه نوع رویکردی به کاهش درد او کمک می‌کند.

فواید فیزیوتراپی برای گردن درد

• کاهش درد
• عدم نیاز به جراحی
• بهبود تحرک گردن
• بهبود انعطاف پذیری 
• بازگرداندن استقامت و هماهنگی عضلات اطراف ستون فقرات 
• بازگشت به فعالیت‌ها (کار، ورزش و زندگی روزمره)

جلسات فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا با ایمن ترین، سریع ترین و موثرترین راه ممکن به اهداف خود برسید.

منوال تراپی گردن چیست؟

منوال تراپی یک رویکرد غیر تهاجمی بسیار رایج است که توسط فیزیوتراپیست‌های مجرب و با تجربه برای بسیاری از بیمارانی که از درد گردن، قسمت فوقانی کمر، شانه و همچنین سردرد شکایت دارند، استفاده می‌شود. 

این روش به عنوان اولین خط درمان برای طیف وسیعی از مشکلات ستون فقرات گردنی در نظر گرفته می‌شود.

در این روش فیزیوتراپیست‌های آموزش دیده به شکل ماهرانه‌ای از دستان خود برای اعمال نیروی کنترل شده به مفاصل و عضلات استفاده می‌کنند. هدف از این روش که به عنوان درمان دستی نیز شناخته می‌شود، کاهش درد و بازگرداندن تحرک به ناحیه سر و گردن شما است. 

هنگامی که تحرک گردن بازیابی شد، دامنه حرکتی گردن اصلاح شده و باعث کاهش هرگونه اسپاسم عضلانی می‌شود. همچنین هرگونه فشار یا تنش موجود در گردن را از بین می‌برد. 

هدف این مداخله درمانی به جز کاهش درد، افزایش انعطاف پذیری و بهینه سازی عملکرد ناحیه گردن است.

روش‌های منوال تراپی گردن

چندین روش کلی برای منوال تراپی گردن وجود دارد. در ادامه به چند مورد این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

• منیپولیشن گردن: این روش یکی از تکنیک‌های درمان دستی گردن است که می‎بایست توسط فیزیوتراپیست متخصص انجام ‌شود. در این روش، فیزیوتراپیست با اعمال نیروی دقیق و کنترل شده به مفاصل ستون فقرات با سرعت بالا و دامنه کم سبب بهبود عملکرد مفصل، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد می‌شود. 

این حرکات سریع و کنترل شده با هدف به حرکت درآوردن مفاصل انجام می‌شوند و ممکن است صدای ترک خوردن ایجاد کنند.

• موبیلیزاسیون گردن: این روش نسبت به منیپولیشن ملایم تر است و با فشار کم و در دامنه کم انجام می‌شود. در واقع برخلاف منیپولیشن، موبیلیزاسیون شامل حرکات آهسته‌تر و کنترل شده‌تری برای کشش و ماساژ بافت‌های نرم و مفاصل است. 

بنابراین موبیلیزاسیون گردن در مقایسه با منیپولیشن یک رویکرد محافظه کارانه‌تر در نظر گرفته می‌شود و به همین دلیل ممکن است برای افرادی که روش‌های ملایم‌تری را ترجیح می‌دهند یا برای کسانی که شرایط خاصی دارند که نیاز به درمان‌های ملایم‌تر دارند، مناسب باشد.

این تکنیک تحرک ستون فقرات گردنی را بهبود می‌بخشد، دامنه حرکتی را بازیابی می‌کند و انعطاف پذیری عضلات مجاور را افزایش می‌دهد. به این ترتیب موبیلیزاسیون گردن در تسکین درد، بهبود کیفیت زندگی و رضایت بیمار نقش مهمی دارد.

• ماساژ بافت نرم: این روش نیز معمولاً به عنوان یک رویکرد غیرتهاجمی و محافظه کارانه برای تسکین گردن درد و شرایط مربوط به آن استفاده می‌شود. تکنیک‌هایی مانند ر‌هاسازی مایوفاشیال و درمان تریگرپوینت (نقاط ماشه‌ای) که عضلات و بافت‌های همبند را هدف قرار می‌دهند، در این دسته قرار می‌گیرند. هدف این نوع ماساژ کاهش تنش عضلانی، کاهش درد، بهبود گردش خون و افزایش انعطاف پذیری است. 

منوال تراپی گردن چگونه انجام می‌شود؟

در طول جلسه منوال تراپی، بیمار روی یک تخت مخصوص به صورت نشسته یا خوابیده قرار می‌گیرد و فیزیوتراپیست از دستان خود برای اعمال نیرو به مفصل در جهات مشخص و با شدت کنترل شده استفاده می‌کند. هنگامی که فیزیوتراپیست مفاصل شما را حرکت می‌دهد، ممکن است صدای ترک خوردن بشنوید، اما این موضوع جای نگرانی ندارد.

آیا منوال تراپی گردن درد دارد؟

در طول جلسات منوال تراپی، درد شدیدی احساس نخواهید کرد. چرا که فیزیوتراپیست نیروی کنترل شده‌ای را به مفاصل شما اعمال می‌کند. فقط برخی از افراد ممکن است عوارض جزئی مانند سردرد، خستگی یا درد در قسمت‌‌هایی از بدن که تحت درمان قرار گرفته‌اند، تجربه کنند. اما این عوارض موقت هستند و پس از چند روز برطرف می‌شوند.

فواید منوال تراپی گردن

درمان دستی گردن اگر به صورت صحیح و توسط فرد متخصص انجام شود، مزایای بسیاری را ارائه می‌دهد. مهمترین مزایای درمان دستی گردن شامل موارد زیر است:

• غیر تهاجمی و با کمترین آسیب
• تسکین درد گردن
• تنظیم ستون فقرات گردنی
• بازیابی دامنه حرکتی گردن
• کاهش سفتی و تنش در عضلات گردن
• انعطاف پذیری بیشتر عضلات گردن

آیا منوال تراپی ایمن است؟

زمانی که درمان دستی توسط فیزیوتراپیست متخصص انجام شود، می‌تواند برای بسیاری از افراد مبتلا به گردن درد مفید باشد و هیچ گونه عارضه جانبی جدی و نگران کننده‌ای نداشته باشد.  

بنابراین در انتخاب فیزیوتراپیست خود دقت کنید و از افراد متخصص و با تجربه در این زمینه کمک بگیرید.

منوال تراپی در کلینیک فیزیوتراپی نوید

اگر به دنبال مرکز فیزیوتراپی شمال تهران هستید تا خدمات منوال تراپی را به ایمن ترین شیوه ممکن دریافت کنید، کلینیک فیزیوتراپی نوید بهترین گزینه برای شماست. 

در کلینیک نوید تیمی از فیزیوتراپیست‌های ماهر و با تجربه خدمات مربوط به منوال تراپی گردن درد را خدمت هموطنان عزیز ارائه می‌دهند. تجربه گسترده تیم ما در این زمینه تضمین می‌کند که موثرترین و ایمن ترین خدمات را دریافت کنید.

برای رزرو نوبت و اطلاع از هزینه منوال تراپی گردن همین امروز با کلینیک تماس بگیرید. تیم ما متعهد شده است که شما را تا دستیابی به وضعیت مطلوب خود راهنمایی و همراهی کند.

شرایط منع استفاده از منوال تراپی گردن

• پوکی استخوان شدید
• بی حسی، سوزن سوزن شدن یا از دست دادن قدرت در بازو یا پا
• داشتن تومور در ستون فقرات گردنی یا اطراف آن
• آسیب شدید و حاد گردن

خطرات منوال تراپی

منوال تراپی زمانی ایمن است که توسط فردی آموزش دیده و متخصص انجام شود. عوارض جدی مرتبط با این روش به طور کلی نادر است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد خفیف در عضلات یا مفاصل ستون فقرات (درد خفیف بسیار طبیعی است، اما اگر درد شدیدی را تجربه کردید، فوراً با فیزیوتراپیست خود تماس بگیرید)
• فتق دیسک
• فشردگی اعصاب در ستون فقرات
• نوع خاصی از سکته مغزی

درمان گردن درد با منوال تراپی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان و تعداد جلسات منوال تراپی گردن بر اساس عواملی مانند شدت آسیب، پاسخ بدن فرد به درمان و تکنیک‌‌های خاص مورد استفاده متفاوت است. برخی از افراد پس از چند جلسه تسکین را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به دوره درمان طولانی تری نیاز داشته باشند. بنابراین تشخیص تعداد جلسات مورد نیاز بر عهده فیزیوتراپیست شماست.

اما به طور کلی و طبق تجربه، از بین بردن یا کاهش قابل توجه گردن درد معمولا در یک دوره 6 تا 12 هفته‌ای رخ می‌دهد. البته شرایط مزمن یا دژنراتیو مانند آرتروز ممکن است به تعداد جلسات بیشتری نیاز داشته باشن. 

جمع بندی

به این ترتیب منوال تراپی گردن یک گزینه ارزشمند برای مدیریت گردن درد است که مزایای بی شماری را در صورت انجام ایمن توسط فیزیوتراپیست ماهر ارائه می‌دهد. بنابراین مانند هر مداخله پزشکی دیگری، مشورت با یک متخصص برای تعیین مناسب بودن این روش برای بیمار و اطمینان از دستیابی به یک نتیجه موثر ضروری است.