فتق دیسک کمر زمانی اتفاق می افتد که قسمت داخلی ژل مانند یک دیسک (هسته پالپوزوس) از لایه بیرونی دیسک (آنولوس) بیرون زده و اغلب باعث درد و ناتوانی شود. فیزیوتراپی یکی از رایج ترین و موثرترین روش ها برای تسکین علائم فتق دیسک است.

این مقاله به نحوه تشخیص فتق دیسک و چگونگی استفاده از فیزیوتراپی برای کاهش درد در کوتاه مدت و بلند مدت می پردازد. همچنین شامل دستورالعمل هایی برای انجام چهار تمرین رایج تجویز شده و همچنین نکاتی برای پیشگیری از فتق دیسک است.

شناسایی دقیق فتق دیسک

به دلیل تنوع محل بروز علائم، فیزیوتراپیست با یک ارزیابی دقیق کار خود را آغاز می‌کند. در این معاینه، متخصص وضعیت ستون فقرات شما را برای بررسی دامنه حرکتی و محل دقیق دردتان ارزیابی می‌کند. همچنین قدرت عضلات بازو و پاها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود که آیا تحت تاثیر فتق دیسک قرار گرفته‌اند یا خیر. علاوه بر این، حس و رفلکس‌های عصبی شما نیز به دقت بررسی خواهند شد.

در کنار معاینات فیزیکی، از تست‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و MRI نیز برای تعیین شدت و محل دقیق فتق دیسک استفاده می‌شود. این تصاویر به پزشک در درک بهتر وضعیت و انتخاب بهترین روش درمانی کمک می‌کنند.

محل فتق دیسک

فتق دیسک می تواند در هر یک از سه بخش ستون فقرات (گردنی، قفسه سینه یا کمری) رخ دهد، اگرچه در قسمت پایین کمر شایع تر است. در حالی که دیسک ها به طور معمول به جذب فشارهای وارد شده به ستون فقرات کمک می کنند، بیرون زدگی دیسک ممکن است زندگی روزمره را دشوار و دردناک کند.

علائم فتق دیسک بسته به ناحیه ای از ستون فقرات که در آن رخ می دهد، متفاوت است.

فتق در ستون فقرات کمری ممکن است باعث موارد زیر شود:

• کمردرد
• درد در باسن، پاها یا کف پا
• ضعف
• سوزن سوزن شدن
• بی حسی در پاها

فتق دیسک در ستون فقرات گردنی می تواند باعث موارد زیر شود:

• درد یا اسپاسم در گردن و کتف (کتف)
• دردی که به یکی از بازوهای شما تیر می کشد
• بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در بازو، دست یا انگشتان

فتق دیسک قفسه سینه (وسط پشت) نادرتر است و علائم آن کمی پراکنده تر است. شایع ترین علامت فتق در این ناحیه عبارتند از:

• بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها
• دردی که به یکی از پاها یا هر دو پا تیر می کشد
• ضعف در یک یا هر دو پا
• اسپاسم در یک یا هر دو پا

فشار عصب (پینچ منت نوروپاتی)

در بسیاری از موارد، بیرون زدگی دیسک باعث فشار یا تحت فشار قرار دادن عصب نخاعی مجاور می شود. علائم فشار عصب عبارتند از:

• درد
• بی حسی
• سوزن سوزن شدن
• ضعف در اندام های آسیب دیده

فیزیوتراپیست‌ها برای تشخیص فشار عصب از تست‌های مختلفی از جمله تمرکز علائم استفاده می‌کنند. در این تست، حرکت اندام در جهات مختلف بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا علائم بیمار در یک جهت خاص بهبود می‌یابند یا تشدید می‌شوند. این اطلاعات به فیزیوتراپیست کمک می‌کند تا بهترین برنامه تمرینی را برای هر بیمار طراحی کند.

درمان‌های اولیه برای فشار عصب شامل فیزیوتراپی و دارو برای تسکین درد است. با این حال، در برخی موارد، این درمان‌ها کافی نیستند و ممکن است برای رهایی از درد و علائم، جراحی برای برداشتن دیسک بیرون زده و تثبیت ستون فقرات ضروری باشد.

فیزیوتراپی چگونه به بهبود بیرون زدگی دیسک کمک می کند؟

بیرون زدگی دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف بین مهره‌های ستون فقرات از جای خود خارج می‌شود و به اعصاب نخاعی فشار وارد می‌کند. این امر می‌تواند باعث درد، بی‌حسی و ضعف در پاها شود. فیزیوتراپی می‌تواند با روش‌های مختلف به تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.

کاهش فشار روی اعصاب: فیزیوتراپیست‌ها از تکنیک‌های مختلفی برای کاهش فشار روی اعصاب نخاعی ناشی از بیرون زدگی دیسک استفاده می‌کنند. این تکنیک‌ها می‌توانند شامل حرکات کششی ملایم، تحریک الکتریکی و درمان‌های دستی باشند.

تقویت عضلات: عضلات ضعیف اطراف ستون فقرات می‌توانند به بیرون زدگی دیسک و درد ناشی از آن دامن بزنند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند با تجویز تمرینات تقویتی خاص، به تقویت این عضلات و افزایش ثبات ستون فقرات شما کمک کنند.

افزایش انعطاف پذیری: کمبود انعطاف پذیری در عضلات کمر و پاها می‌تواند خطر ابتلا به بیرون زدگی دیسک را افزایش دهد و همچنین بهبودی را دشوارتر کند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند با تجویز حرکات کششی ملایم به افزایش دامنه حرکتی شما و کاهش خطر آسیب دیدگی مجدد کمک کنند.

اهداف درمانی: برنامه فیزیوتراپی شما بر اساس علائم و نیازهای فردی شما طراحی خواهد شد. در ابتدا، فیزیوتراپیست شما بر روی کاهش درد و التهاب تمرکز خواهد کرد. با پیشرفت شما، برنامه تمرینی شما برای شامل تمرینات تقویتی و کششی برای بهبود قدرت، ثبات و انعطاف پذیری کلی شما طراحی خواهد شد.

تحقیقات چه می‌گویند؟

تحقیقات نشان داده است که فیزیوتراپی در کنار سایر روش‌های درمانی، مانند دارو و آموزش، می‌تواند پس از ۳ ماه به اندازه جراحی در درمان بیرون زدگی دیسک کمری موثر باشد. در واقع، فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند تا از عوارض جانبی بالقوه جراحی، مانند درد و عفونت جلوگیری کنید.

تحقیقات نشان داده است که فیزیوتراپی همراه با داروهای مسکن و آموزش در مورد تشخیص شما، در مقایسه با جراحی، پس از سه ماه به طور مساوی در درمان بیرون زدگی دیسک کمری موثر است.

اگر دچار بیرون زدگی دیسک هستید، فیزیوتراپی می‌تواند یک گزینه درمانی امن و موثر برای شما باشد. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چگونه فیزیوتراپی می‌تواند به شما در تسکین درد و بهبود تحرک شما کمک کند، همین حالا با کارشناسان کلینیک فیزیوتراپی نوید تماس بگیرید و در مسیر یک زندگی بدون درد قرار بگیرید. 

24 تا 48 ساعت اولیه

اولین 24 تا 48 ساعت پس از بیرون زدگی دیسک، معمولا دردناک ترین دوره است و ممکن است از بدتر شدن وضعیت خود بترسید. در حالی که ترسیدن طبیعی است، اما مهم است که فعال بمانید و از استراحت مطلق در بستر خودداری کنید.

تمرینات هوازی سبک مانند پیاده روی یا شنا می تواند به کاهش اسپاسم عضلات و تسکین بخشی از درد شما کمک کند. همچنین تمرینات ملایم برای تقویت عضلات مرکزی و افزایش تحرک برای حمایت از ستون فقرات به طور منظم توصیه می شود.

استفاده از دستگاه کشش کمری که به کاهش فشار روی اعصاب نخاعی شما کمک می کند نیز ممکن است در کوتاه مدت مفید باشد. هر یک از این تکنیک ها می تواند به شما کمک کند بدون تشدید علائم، سریعتر به وضعیت عادی بازگردید.

درمان مداوم

درمان اولیه فیزیوتراپی در مراحل حاد بیرون زدگی دیسک ممکن است در همان ابتدا مقداری از علائم را کاهش دهد، اما ممکن است مدتی طول بکشد تا فیزیوتراپی منجر به بهبود قابل توجه و ماندگار شود.

یک مطالعه نشان داد که پس از شش هفته فیزیوتراپی برای بیرون زدگی دیسک کمری، بهبودی در درد و عملکرد کلی وجود داشته است. با این حال، این بهبودها تا هفته دوازدهم با نتایج جراحی برابری نکرد.

پس از گذراندن مرحله حاد، فیزیوتراپیست شما به طور معمول بر روی تقویت برنامه خانگی شما تمرکز خواهد کرد. همچنین فیزیوتراپیست برای جلوگیری از آسیب، فرم حرکات شما را در حین تمرین کنترل می کند.

علاوه بر این، در حالی که فیزیوتراپی اولیه روی حرکاتی تمرکز می کند که منجر به تسکین فوری علائم می شود، فاز بعدی توانبخشی معمولا شامل بازگرداندن تدریجی حرکاتی است که قبلا برایتان دردناک بوده اند.

ورزش های دیسک کمر 

دیسک کمر می تواند در چند جهت مختلف و در هر یک از 23 دیسک جداگانه ستون فقرات بیرون بزند. یک فیزیوتراپیست بر اساس نیازهای خاص شما تمریناتی را طراحی می کند.

برخی از تمرینات رایج در زیر فهرست شده اند. این تکنیک ها بر بهبود قدرت در عضلات وضعیتی و مرکزی شما و کاهش فشار روی اعصاب نخاعی شما تمرکز دارند.

۱. کشش شکمی روی سینه (پرون)

1. به مدت پنج دقیقه روی شکم خود دراز بکشید. این حالت باید برخی از علائم را در پاهای شما کاهش دهد.
2. هنگامی که این حالت راحت شد، خود را روی آرنج هایتان بالا نگه دارید. سعی کنید این ژست را تا پنج دقیقه نگه دارید.
3. این تکنیک را می توان با فشار دادن قسمت بالایی بدن روی زمین با بازوهایتان بیشتر پیش برد. هدف این است که سه تا پنج ست ۱۰ تایی را کامل کنید.

در حالی که این تمرین ممکن است باعث کمی کمر درد شود، نباید علائم پاهای شما را بدتر کند.

۲. حشره مرده

1. به پشت روی زمین دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید.
2. عضلات شکم خود را منقبض کنید تا قسمت پایین کمرتان صاف روی زمین قرار گیرد.
3. با نگه داشتن هسته، به آرامی یکی یکی پاهای خود را از روی زمین بلند کرده و پایین بیاورید.
4. سپس، بلند کردن دست های خود را بالای سر و دوباره به پهلو خود را به صورت متناوب انجام دهید.
5. به چرخش بین بازو و پاهای خود ادامه دهید. هر روز سه ست پنج تکرار را کامل کنید.

۳. ایستاده پارویی

1. می توانید از یک نوار مقاومتی برای تقویت سرشانه خود استفاده کنید.
2. یک نوار مقاومتی را در یک درب محکم کنید و هر دو سر نوار را در دستان خود نگه دارید.
3. با قرار دادن بازوها در کنار بدن، با هر دو دست به سمت عقب روی نوار بکشید، در حالی که تیغه های شانه خود را به هم فشار می دهید.
4. هنگام انجام این حرکت، از بالا بردن شانه ها خودداری کنید و گردن خود را به جلو خم نکنید.
5. روزانه سه ست ۱۰ تایی پارویی انجام دهید.

۴. سگ پرنده

1. روی دست و زانوهای خود قرار بگیرید و با منقبض کردن عضلات شکم خود شروع کنید تا قسمت پایین کمرتان صاف مانند یک میز باشد.
2. بدون اینکه اجازه دهید لگن شما کج شود، یک دست را بالای سر خود بلند کنید، همانطور که پای مخالف را به پشت خود دراز می کنید.
3. این حالت را به مدت پنج تا ۱۰ ثانیه نگه دارید قبل از اینکه به حالت اولیه برگردید و با اندام های مقابل تکرار کنید.
4. روزانه دو تا سه ست ۱۰ تایی را امتحان کنید.

فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی

فیزیوتراپی بعد از جراحی برای درمان بیرون زدگی دیسک بر روی بلند شدن و حرکت دوباره شما تمرکز خواهد کرد. اغلب حرکات هوازی سبک و تمرینات تقویت کننده عضلات مرکزی (core) تجویز می شوند، اگرچه جراح شما ممکن است مقدار وزنه ای که می توانید به طور ایمن بلند کنید را محدود کند.

در برخی موارد، ممکن است یک روش فیوژن (که از یک صفحه فلزی برای تثبیت قسمتی از ستون فقرات استفاده می کند) ضروری باشد. در این صورت، حرکات کششی یا حرکات خاصی که فشار بیشتری بر محل جراحی وارد می کند ممکن است منع شود.

فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است نیاز داشته باشد تا روش های اصلاح شده برای جابجا شدن بین حالت نشستن، ایستادن و دراز کشیدن را به شما آموزش دهد تا این فعالیت ها برایتان کم دردتر شود.

پیشگیری از بیرون زدگی دیسک

هیچ راهی برای تضمین اینکه هرگز دچار بیرون زدگی دیسک نخاع نخواهید شد وجود ندارد، اما چندین قدم وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از آن بردارید.

یکی از اولین راه ها، انجام منظم تمرینات تقویتی است که روی ستون فقرات – عضلات حمایت کننده مرکزی و وضعیت بدن – تمرکز دارد. این کار، همراه با ورزش هوازی منظم، به سلامت و ثبات ستون فقرات کمک می کند.

علاوه بر این، حفظ وزن مناسب بدن می تواند فشار وارده بر دیسک های ستون فقرات را کاهش داده و احتمال بیرون زدگی را کم کند. همچنین خم کردن زانوها و اجتناب از گرد کردن ستون فقرات هنگام بلند کردن اجسام سنگین از روی زمین توصیه می شود.

پوشیدن کفش پاشنه بلند نیز می تواند به مرور زمان خطر کمردرد و آسیب را افزایش دهد.

فیزیوتراپی نوید: رهایی از درد دیسک بیرون زده با قدرت منوال تراپی

فیزیوتراپی روشی موثر برای درمان دیسک بیرون زده و رهایی از درد است. در کلینیک فیزیوتراپی نوید، ما از روش های مختلفی از جمله منوال تراپی برای ارائه بهترین نتیجه به شما استفاده می کنیم.

منوال تراپی، نوعی درمان دستی است که توسط فیزیوتراپیست های آموزش دیده انجام می شود. در این روش، فیزیوتراپیست با استفاده از دست های خود، مفاصل و عضلات را حرکت می دهد تا انعطاف پذیری آنها را افزایش داده و درد و سفتی را کاهش دهد.

مزایای منوال تراپی برای دیسک بیرون زده

• کاهش درد و التهاب: منوال تراپی می تواند به طور مستقیم عضلات و مفاصل را تحریک کند و گردش خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش دهد که این امر به نوبه خود به کاهش درد و التهاب کمک می کند.
• افزایش دامنه حرکتی: منوال تراپی می تواند به آزاد شدن مفاصل و عضلات سفت شده کمک کند و دامنه حرکتی ستون فقرات و اندام ها را افزایش دهد.
• بهبود عملکرد: با کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی، منوال تراپی می تواند به شما کمک کند تا عملکرد خود را در فعالیت های روزمره تان بهبود ببخشید.
• کاهش اسپاسم عضلانی: منوال تراپی می تواند به شل شدن عضلات اسپاسم شده و گرفتگی عضلانی کمک کند.

منوال تراپی در کلینیک فیزیوتراپی نوید

فیزیوتراپیست های مجرب ما در کلینیک فیزیوتراپی نوید از دانش و مهارت خود در زمینه منوال تراپی دیسک کمر و سایر مشکلات مربوط به ستون فقرات استفاده می کنند. آنها با انجام معاینات دقیق و بررسی سابقه پزشکی شما، بهترین روش درمانی را برایتان در نظر می گیرند.

علاوه بر منوال تراپی، در کلینیک فیزیوتراپی نوید از روش های دیگری مانند:

• تمرینات درمانی: برای تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی
• تحریک الکتریکی: برای کاهش درد و التهاب
• اولتراسوند: برای گرم کردن بافت ها و افزایش گردش خون
• تکنیک های گرمایی و سرما درمانی: برای کاهش درد و التهاب

نیز استفاده می شود.

با ما تماس بگیرید

اگر از درد دیسک بیرون زده رنج می برید، کلینیک فیزیوتراپی نوید می تواند به شما در یافتن راه حلی موثر برای رهایی از درد و بازگشت به زندگی بدون محدودیت کمک کند. برای رزرو وقت مشاوره و دریافت برنامه درمانی شخصی سازی شده، همین امروز با ما تماس بگیرید.