کمر به عنوان مرکز ثقل بدن، نقشی حیاتی در انجام فعالیت‌های روزمره، حفظ تعادل و پایداری بدن ایفا می‌کند. عضلات قوی کمر از ستون فقرات محافظت می‌کنند و از بروز آسیب‌ها و دردهای مزمن جلوگیری می‌نمایند. ضعف عضلات کمر می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر کمردرد، گرفتگی عضلات، کاهش دامنه حرکتی و حتی آسیب‌های جدی‌تر شود. بنابراین، تقویت این عضلات از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش سطح سلامت عمومی کمک کند. در این مقاله به معرفی ۱۰ حرکت مؤثر برای تقویت عضلات کمر می‌پردازیم. 

چرا تقویت عضلات کمر مهم است؟

تقویت عضلات کمر به دلایل متعددی از اهمیت بالایی برخوردار است که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم: 

• کاهش و پیشگیری از کمردرد: ضعف عضلات کمر یکی از عوامل اصلی بروز کمردرد است. عضلات قوی کمر، ستون فقرات را به خوبی حمایت می‌کنند و از فشار و آسیب به دیسک‌ها و مفاصل جلوگیری می‌کنند. تقویت این عضلات می‌تواند به طور چشمگیری از بروز کمردرد و دردهای مزمن کمر جلوگیری کند و یا شدت آن را کاهش دهد. 
• بهبود وضعیت بدنی: عضلات ضعیف کمر می‌توانند باعث قوز کردن، افتادگی شانه‌ها و به طور کلی وضعیت نامناسب بدن شوند. تقویت این عضلات به حفظ راستای صحیح ستون فقرات کمک می‌کند و وضعیت بدنی را بهبود می‌بخشد. وضعیت بدنی مناسب نه تنها ظاهر بهتری به فرد می‌دهد، بلکه از بروز دردهای گردن، شانه و کمر نیز جلوگیری می‌کند. 
• افزایش ثبات و تعادل: عضلات کمر نقش مهمی در حفظ ثبات و تعادل بدن ایفا می‌کنند. تقویت این عضلات به بهبود تعادل و هماهنگی بدن کمک می‌کند و از خطر زمین خوردن و آسیب‌های ناشی از آن به ویژه در افراد مسن می‌کاهد. 
• کاهش خطر آسیب: عضلات قوی کمر مانند یک محافظ برای ستون فقرات عمل می‌کنند و از آن در برابر آسیب‌های ناشی از بلند کردن اجسام سنگین، حرکات ناگهانی و سایر عوامل آسیب‌زا محافظت می‌کنند. 
• بهبود کیفیت زندگی: کمردرد و مشکلات مرتبط با ضعف عضلات کمر می‌توانند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کنند. تقویت عضلات کمر با کاهش درد و بهبود عملکرد فیزیکی به بهبود کیفیت زندگی و افزایش سطح سلامت عمومی کمک می‌کند. 

چگونه می‌توان عضلات کمر را تقویت کرد؟

روش‌های گوناگونی برای تقویت عضلات کمر وجود دارد که هر کدام به نوعی می‌توانند مؤثر باشند. از جمله مهم‌ترین این روش‌ها می‌توان به رعایت اصول نحوه صحیح نشستن، ایستادن، بلند کردن اجسام، تغذیه مناسب و حفظ وزن مناسب اشاره کرد.

همچنین یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تقویت مستقیم عضلات کمر، انجام حرکات و تمرینات ورزشی هدفمند است. این تمرینات به طور خاص عضلات کمر را درگیر کرده و باعث افزایش قدرت، استقامت و انعطاف‌پذیری آن‌ها می‌شوند.

بهترین تمرینات برای تقویت عضلات کمر

در این بخش به 10 مورد از مؤثرترین تمرینات برای تقویت عضلات کمر می‌پردازیم که به سادگی در منزل قابل انجام می‌باشند. البته توجه داشته باشید که اگر دچار درد یا آسیب در ناحیه کمر هستید، قبل از شروع هرگونه تمرین، مشاوره با یک پزشک یا فیزیوتراپیست ضروری است. 

1-پل باسن (Glute Bridge) 

حرکت پل باسن یکی از تمرینات مؤثر برای تقویت عضلات سرینی بزرگ (gluteus maximus) است. این عضله که بزرگترین عضله باسن است، نقش مهمی در باز شدن مفصل ران، چرخش خارجی (باز شدن زانو و ران به سمت خارج بدن) و دور کردن پا از بدن ایفا می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که ضعف این عضله می‌تواند با کمردرد مرتبط باشد. انجام منظم حرکت پل باسن می‌تواند به تقویت این عضله و در نتیجه بهبود پایداری کمر و جلوگیری از آسیب‌های کمر و زانو کمک کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی زمین دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید. 
• دست‌ها را در کنار بدن قرار دهید به طوری که کف دست‌ها روی زمین باشند. 
• عضلات شکم و باسن را منقبض کنید. 
• لگن را از زمین بلند کنید تا بدنتان در امتداد یک خط صاف از شانه تا زانو قرار بگیرد. 
• این وضعیت را حداقل ۲ ثانیه نگه دارید. 
• به آرامی به حالت اولیه بازگردید. 
• این حرکت را ۱۰ الی ۱۵ بار تکرار کنید.

۲- سگ پرنده (Bird-Dog) 

حرکت سگ پرنده یک تمرین عالی برابازدید سایتی تقویت عضلات پشت، شکم و باسن است که در عین حال بر تعادل و هماهنگی بدن نیز تأکید دارد. این حرکت با فعال کردن همزمان عضلات مرکزی و حرکتی به تثبیت ستون فقرات و کاهش دردهای مزمن کمک می‌کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی دست‌ها و زانوها قرار بگیرید به طوری که شانه‌ها بالای دست‌ها و لگن بالای زانوها قرار داشته باشد. 
• عضلات شکم را منقبض کنید و دست راست را مستقیم به سمت جلو دراز کنید. 
• تعادل خود را حفظ کنید و این وضعیت را نگه دارید. 
• سپس پای چپ را به آرامی بلند کرده و مستقیم به سمت عقب بکشید.
• این وضعیت را برای ۱۵ ثانیه نگه دارید. 
• به حالت اولیه بازگردید و حرکت را با طرف دیگر بدن تکرار کنید. 
• این تمرین را ۵ بار انجام دهید.

۳- پلانک (Plank) 

پلانک یکی از مؤثرترین تمرینات ایزومتریک برای تقویت عضلات شکم و مرکزی بدن است. این حرکت ساده ولی چالش‌برانگیز عضلات شکم، شانه‌ها، کمر و حتی پاها را درگیر می‌کند و به بهبود پایداری و تعادل کمک می‌کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی شکم بخوابید و ساعدها را روی زمین قرار دهید به طوری که آرنج‌ها زیر شانه‌ها باشند.
• عضلات شکم و باسن را منقبض کنید. 
• باسن و زانوها را از زمین بلند کنید تا بدنتان در یک خط صاف از سر تا پاشنه پا قرار گیرد.
• این وضعیت را ۱۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید. 
• به آرامی به حالت اولیه بازگردید.
• این حرکت را ۵ بار تکرار کنید. 

۴- پلانک پهلو (Side Plank) 

این حرکت نسخه‌ای از پلانک است که بیشتر بر عضلات مایل شکم و عضلات لگن تمرکز دارد. این حرکت باعث افزایش قدرت و استقامت عضلات پایداری بدن می‌شود و به بهبود تعادل و ثبات در فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی پهلوی راست دراز بکشید و پای چپ را صاف روی زمین قرار دهید. پای راست می‌تواند کمی خم باشد. 
• ساعد دست راست را زیر شانه قرار دهید. 
• شکم را منقبض کرده و لگن را از زمین بلند کنید.
• اگر توانایی دارید، پای راست را نیز صاف کرده و پاها را روی هم قرار دهید. 
• این وضعیت را ۱۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید. 
• به آرامی به حالت اولیه بازگردید و حرکت را برای سمت دیگر تکرار کنید. 

۵- دراز و نشست (Abdominal Crunches) 

دراز و نشست یک تمرین کلاسیک برای تقویت عضلات شکم است که به ویژه برای بهبود قدرت و استقامت این ناحیه مفید است. این حرکت به تقویت عضلات شکم کمک کرده و به حمایت بهتر از ستون فقرات منجر می‌شود.

 نحوه انجام حرکت: 

• روی زمین دراز بکشید، زانوها را خم کرده و کف پاها را روی زمین بگذارید. 
• دست‌ها را روی سینه بگذارید یا به سمت پاها دراز کنید. 
• شکم را منقبض کنید و هنگام بازدم، سر و شانه‌ها را از زمین بلند کنید. 
• به آرامی به حالت اولیه بازگردید. 
• این تمرین را ۱۰ الی ۱۵ بار تکرار کنید. 

6- کشش زانو به قفسه سینه (Knee-to-Chest Stretch) 

این تمرین به عنوان یکی از بهترین حرکات کششی برای کاهش تنش و درد در ناحیه کمر شناخته می‌شود. با کشش عضلات پایین کمر و لگن، این حرکت به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش گرفتگی عضلات کمک می‌کند. 

نحوه انجام حرکت:

• روی زمین دراز بکشید و پاها را صاف کنید. 
• پای راست را بلند کرده و زانو را به سمت قفسه سینه خم کنید. 
• با دست‌ها زانو را به آرامی به سمت قفسه سینه بکشید. 
• چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به حالت اولیه بازگردید. 
• حرکت را با پای چپ تکرار کنید. 

7-کشش کمر روی زانو (Kneeling Back Stretch) 

این حرکت کششی آرام و مؤثر به کاهش تنش در عضلات پایین کمر کمک کرده و حس آرامش و رهایی در این ناحیه ایجاد می‌کند. همچنین این تمرین به بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات و جلوگیری از دردهای مزمن کمر کمک می‌کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی دست‌ها و زانوها قرار بگیرید. 
• کمر را گرد کرده و شکم را به سمت داخل بکشید. 
• چند ثانیه در این حالت بمانید. 
• به آرامی به سمت عقب حرکت کنید و باسن را به سمت پاشنه پا پایین بیاورید. 
• دست‌ها را صاف نگه دارید و چند ثانیه بمانید. 
• به موقعیت اولیه بازگردید و ۱۰ الی ۱۵ بار این حرکت را تکرار کنید.

8-کشش نشسته با پاهای باز (Modified Seated Side Straddle) 

این حرکت کششی به طور مؤثر عضلات همسترینگ، عضلات دورکننده ران و کمر را هدف قرار می‌دهد. انجام این حرکت انعطاف‌پذیری بدن را بهبود بخشیده و از تنش و گرفتگی عضلات پایین تنه جلوگیری می‌کند.

نحوه انجام حرکت: 

• روی زمین بنشینید و پاها را به صورت حرف V باز کنید.
• پای چپ را خم کنید و کف پای چپ را به سمت زانوی راست بیاورید.
• از کمر به سمت جلو خم شوید و دست‌ها را به سمت پای راست دراز کنید. 
• به آرامی کمر را گرد کرده و دست‌ها را به سمت مچ پا بکشید.
• 30 ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس ۳۰ ثانیه استراحت کنید. 
• حرکت را برای سمت دیگر بدن تکرار کنید.
•  5 الی 6 بار این حرکات را تکرار کنید.

9- کشش گربه (Cat Stretch) 

حرکت کشش گربه یکی از بهترین تمرینات برای افزایش انعطاف‌پذیری ستون فقرات و کاهش تنش در عضلات کمر است. این حرکت با تغییر وضعیت مهره‌ها به کاهش فشار وارد بر ناحیه کمر و تسکین درد کمک می‌کند. همچنین انجام منظم این تمرین باعث بهبود تحرک کلی ستون فقرات و تقویت عضلات اطراف آن می‌شود. 

نحوه انجام حرکت:

• روی دست‌ها و زانوها قرار بگیرید، به طوری که شانه‌ها دقیقاً بالای دست‌ها و باسن بالای زانوها باشد.
• به آرامی کمر و شکم خود را قوس دهید و همزمان سر را به سمت پایین بیاورید.
• بعد از مکث کوتاه و همزمان با عمل دم به آرامی کمر و شکم را به سمت پایین بیاورید و سر خود را بالا ببرید.
• این حرکت را 3 تا 5 بار در هر جلسه تکرار کنید.

10- بالا بردن پا به طرفین در حالت خوابیده (Lying Lateral Leg Raises) 

این حرکت یکی از تمرینات موثر برای تقویت عضلات ابداکتور ران به ویژه عضله گلوتئوس مدیوس (Gluteus Medius) است. این عضلات نقش مهمی در حرکت دادن پا به سمت بیرون و همچنین در حفظ تعادل و ثبات لگن هنگام ایستادن بر روی یک پا دارند. ضعف این عضلات می‌تواند موجب اختلال در تعادل، کاهش تحرک و حتی افزایش احتمال بروز درد در ناحیه کمر شود. تقویت این عضلات به ویژه برای افرادی که مشکلات کمر یا تعادل دارند، بسیار مفید است. 

نحوه انجام حرکت: 

• روی یک سمت بدن دراز بکشید. 
• عضلات شکم خود را منقبض کرده و شکم را به سمت ستون فقرات بکشید تا هسته بدن را ثابت نگه دارید. 
• حالا پای بالایی خود را به آرامی و بدون حرکت دادن سایر بخش‌های بدن از زمین بلند کنید. 
• در بالاترین نقطه، پا را به مدت 2 ثانیه نگه دارید. 
• سپس به‌آرامی پای خود را به موقعیت اولیه برگردانید. 
• این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
• سپس برای سمت دیگر بدن نیز همین کار را انجام دهید.

انجام این تمرینات به طور منظم و صحیح می‌تواند منجر به تقویت عضلات کمر در خانه و در نتیجه کاهش دردهای مزمن شود. همچنین، تقویت عضلات کمر به کاهش خطر آسیب‌دیدگی، بهبود وضعیت بدنی و افزایش انعطاف‌پذیری و استقامت بدن کمک می‌کند.

چگونه می‌توان گرفتگی عضلات کمر را برطرف کرد؟ 

گرفتگی عضلات کمر معمولاً ناشی از استرس، کشیدگی یا فعالیت‌های طولانی مدت در وضعیت نامناسب بدنی است. برای کاهش گرفتگی و تنش، انجام حرکات کششی ملایم می‌تواند بسیار مفید باشد.

تمریناتی مانند کشش زانو به سمت قفسه سینه می‌توانند به آرام‌سازی عضلات کمک کنند و فشار روی ستون فقرات را کاهش دهند. همچنین، کشش کمر روی زانو باعث بهبود انعطاف پذیری عضلات پشت می‌شود. تمرین کشش نشسته با پاهای باز نیز عضلات کمر و همسترینگ را کشیده و به آزادسازی گرفتگی کمک می‌کند. ترکیب این حرکات با تکنیک‌های تنفس عمیق می‌تواند اثرات آرامش بخش زیادی داشته باشد.

بهترین ورزش برای تقویت کمر چیست؟ 

ورزش خاصی که برای همه بهترین باشد وجود ندارد، زیرا نیازها و شرایط بدنی هر فرد متفاوت است. برای برخی افراد ممکن است تمرینات تقویتی بیشتر مؤثر باشد، درحالی‌که برخی با تمرینات کششی نتیجه بهتری می‌گیرند. نکته مهم این است که تمرینات باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که فشار غیرضروری به کمر وارد نشود و در عین حال عضلات اطراف ستون فقرات را تقویت کنند. همچنین، افراد باید به واکنش بدن خود توجه کنند و در صورت احساس درد یا ناراحتی از ادامه تمرین خودداری کنند. 

بنابراین انتخاب تمرینات مناسب بر اساس توانایی‌ها و شرایط بدنی هر فرد، تحت نظر یک متخصص از اهمیت بالایی برخوردار است.

چه تمریناتی را میتوان با وجود کمردرد انجام داد؟ 

اگر فردی دچار کمردرد است، پیش از انجام هرگونه تمرین ورزشی باید با یک پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست مشورت کند. برخی تمرینات ممکن است فشار اضافی بر روی ناحیه آسیب دیده وارد کرده و باعث تشدید درد شوند. با این حال، تمرینات کششی ملایم می‌توانند به کاهش تنش و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کنند. حرکاتی مانند کشش زانو به سمت سینه معمولاً برای کاهش فشار روی ستون فقرات و تسکین دردهای خفیف کمر توصیه می‌شوند. 

کلینیک فیزیوتراپی نوید برای تقویت عضلات کمر 

برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تقویت عضلات کمر و پیشگیری از دردهای مزمن، کلینیک فیزیوتراپی نوید گزینه‌ای مناسب برای شماست. تیم متخصص و با تجربه ما در کلینیک نوید با ارائه تخصصی‌ترین خدمات به شما کمک می‌کند تا عضلات کمر خود را تقویت کرده و از بروز مشکلات کمر جلوگیری کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره‌های کلینیک تماس حاصل فرمایید.