زمانی که شانه درد دارید انجام بسیاری از کار‌‌ها مانند تایپ کردن، آشپزی کردن و رانندگی کردن برای شما سخت و طاقت فرسا می‌شود. بنابراین اگر با درد شانه شدید دست و پنجه نرم می‌کنید، هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه و پروسه درمان خود را آغاز کنید. فیزیوتراپی یکی از گزینه‌های درمان شانه درد است که توسط بسیاری از متخصصان تجویز می‌شود. برای فیزیوتراپی شانه درد از تکنیکهای مختلفی از جمله منوال تراپی استفاده می‌شود که این تکنیک‌ها می‌توانند به شما در رفع مشکلات شانه کمک کنند. در ادامه به علل درد شانه و اهمیت منوال تراپی شانه می‌پردازیم.
آناتومی مفصل شانه
شانه مفصلی است که در آن استخوان بازو، کتف و ترقوه به هم می‌رسند. استخوان بازو در حفره گرد تیغه شانه (کتف) در دو طرف بدن قرار می‌گیرد. در واقع مفصل شانه جایی است که توپ گرد بالای استخوان بازو در حفره کتف (گلنوئید) قرار می‌گیرد.
از طرفی هر شانه توسط چهار عضله و تاندون به نام روتاتور کاف در جای خود نگه داشته می‌شود. روتار کاف استخوان بازو را می‌پوشاند، از آن محافظت می‌کند و به شما امکان می‌دهد بازوی خود را بالا بیاورید و حرکت دهید.
دلایل درد شانه
درد شانه می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. ممکن است در اثر سقوط یا تصادف به آن آسیب برسد یا ممکن است به دلیل انجام مکرر کار‌‌هایی مانند نقاشی یا رانندگی کردن ایجاد شود. گاهی اوقات نیز درد شانه ناشی از شرایطی مانند آرتریت است. حتی می‌تواند ناشی از مشکلات سایر قسمتهای بدن شما باشد که به آن درد ارجاعی میگویند.
علائم آسیب دیدگی شانه چیست؟
مفصل گوی و کاسه‌ای شانه دامنه حرکتی بسیار خوبی برای شما فراهم می‌کند، اما این مفصل بیشتر از هر مفصل دیگری در بدن دچار دررفتگی می‌شود. استرس مکرر ناشی از نحوه استفاده از شانهها در محل کار یا هنگام ورزش می‌تواند منجر به آسیبهای مختلف شود. در ادامه به علائم آسیب دیدگی مفصل شانه اشاره میکنیم. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- احساس درد شدید در بازو و شانه
- سفتی بازو و شانه
- تغییر شکل مفصل شانه
- ناتوانی در حرکت دادن شانه
- ورم کردن شانه
- بی حسی یا ضعیف شدن بازو یا دست
آسیب های شایع شانه
- در رفتگی شانه: اگر شانه شما خیلی به عقب کشیده شود، بیش از حد بچرخد یا به هر نحوی تحت فشار‌‌های شدید قرار بگیرد، ممکن است استخوان بالای بازو شما از حفره استخوان کتف (گلنوئید) بیرون بیاید و اتصال بین گوی و کاسه استخوانهای شما از بین برود. در این صورت شانه شما دچار در رفتگی شده است.
احساس درد و ضعف در ناحیه شانه از علائم اصلی در رفتگی شانه است. همچنین ممکن است تورم، بی حسی و کبودی داشته باشید.
- جدا شدگی شانه: این آسیب بر قسمتی از شانه که استخوان ترقوه و تیغه شانه به هم می‌رسند، تأثیر می‌گذارد. به محل اتصال استخوان ترقوه و تیغه شانه، مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) میگویند. ضربه به رباطهای اطراف مفصل آکرومیوکلاویکولار سبب جداشدگی شانه می‌شود.
سقوط یا وارد شدن ضربه سخت به این مفصل باعث پارگی رباطهای نگهدارنده آن می‌شود. اگر آسیب شدید باشد، ممکن است بخشی از تیغه شانه از استخوان ترقوه جدا شود. اگر استخوان ترقوه از جای خود خارج شود، در بالای شانه برآمدگی ایجاد می‌شود.
جدا شدگی شانه با دررفتگی شانه یکسان نیست. در دررفتگی، استخوان بازو از مفصل شانه جدا می‌شود و در جدا شدگی شانه انتهای خارجی استخوان ترقوه به دلیل پارگی رباطها از انتهای تیغه شانه جدا می‌شود.
- شکستگی شانه: اگر زمین بخورید یا به هر نحوی ضربه محکمی به مفصل شانه شما وارد شود، استخوانهای مفصل ممکن است بشکنند یا ترک بخورند. شایع ترین شکستگی های شانه در استخوان ترقوه و استخوان بازو در قسمت نزدیک به شانه اتفاق می‌افتد.
پس از شکستگی، فرد درد شدیدی را تجربه می‌کند و ممکن است کبودی ایجاد شود. اگر استخوان ترقوه شکسته باشد، ممکن است شانه فرد آویزان شود و حتی ممکن است نتوانید بازوی خود را بلند کنید.
- پارگی لابروم شانه: آسیب رسیدن به غضروف (بالشتک لاستیکی که بین استخوانهای مفاصل قرار دارد و مانع سایش استخوانها به یکدیگر می‌شود) می‌تواند باعث درد شانه شود. بافت اطراف مفصل شانه لابروم نامیده می‌شود. به همین دلیل به این وضعیت پارگی لابروم شانه گفته می‌شود.
این اتفاق ممکن است پس از انجام مکرر حرکات مشابه یا هنگام زمین خوردن یا هر زمانی که شانه شما نیروی زیادی جذب کند، بیفتد.
پارگی لابروم شانه سبب احساس درد و ضعف در شانه یا حتی گرفتگی، قفل شدن یا ساییدگی آن شود.
- پارگی روتاتور کاف: روتاتور کاف گروهی از ماهیچه‌‌‌ها و تاندونهای شانه است که بازوی شما را در جای خود نگه می‌دارد و به شما اجازه می‌دهد بازوی خود را حرکت دهید. این قسمت ممکن است در هنگام سقوط، افزایش سن یا در اثر استفاده بیش از حد و مکرر دچار آسیب، سایش و پارگی شود.
این آسیب در مشاغلی مانند نقاشان و نجاران که ناگزیر به انجام حرکات مکرر هستند، شایع است. از علائم آن می‌توان به احساس درد هنگام شب و زمانی که می‌خواهید وسایل را بلند کنید، اشاره کرد. همچنین ممکن است هنگام حرکت شانه، صدای تق تق بشنوید.
- شانه یخ زده: شانه یخ زده به معنای سفتی و درد مفاصل شانه است. همانطور که پیش از این ذکر شد، مفصل شانه از سه استخوان بازو، کتف و ترقوه تشکیل شده است. بافت همبند قوی اطراف مفصل شانه همه این بخ‌ها را کنار هم نگه می‌دارد. به این بافت، کپسول شانه میگویند.
در بیماری شانه یخ زده، این کپسول انقدر ضخیم و سفت می‌شود که به سختی حرکت می‌کند و حرکت شانه را محدود می‌کند. علائم اصلی شانه یخ زده، درد و سفتی است که حرکت را دشوار یا حتی غیرممکن می‌کند.
این عارضه شانه «یخ زده» نامیده می‌شود، زیرا با افزایش درد شانه، کمتر از آن استفاده می‌کنید. هرچه کمتر از آن استفاده کنید، کپسول شانه شما ضخیم تر و استفاده از آن دشوارتر می‌شود. بنابراین شانه شما در جای خود “یخ زده” به نظر می‌رسد.
- تاندونیت: تاندونیت شانه به معنای التهاب روتاتور کاف یا تاندون دوسر بازو است. این عارضه اغلب در افرادی که ورزش‌های خاصی که نیاز به حرکت مکرر بازو دارند را انجام می‌دهند، رخ می‌دهد. این گونه ورزش‌ها شامل بیس بال، وزنه برداری، والیبال، ورزش‌های راکتی و شنا است.
علائم این آسیب ممکن است شامل ناتوانی در نگه داشتن بازو در موقعیتهای خاص، کاهش قدرت و تحرک و درد شانه باشد.
- بورسیت: بورسیت به معنای التهاب بورس است. بورس‌ها ساختارهای کیسه مانند بسیار نازک و حاوی مایع هستند که در هر جایی از سیستم اسکلتی که ممکن است اصطکاک وجود داشته باشد قرار دارند. به عبارت دیگر، آنها برای کاهش اصطکاک بین استخوان سخت و بافت‌های نرم عمل می‌کنند. با این حال، اگر به دلیل فعالیت‌های شدید اصطکاک بسیار زیاد شود، بورس‌ها ملتهب و متورم می‌شوند. به این وضعیت بورسیت گفته می‌شود.
شایع ترین مفاصلی که در آن بورسیت رخ می‌دهد، آرنج، زانو و شانه است. در شانه، بورس‌های ساب آکرومیال ناحیه بین تاندونهای روتاتور کاف و آکرومیون (بالاترین نقطه تیغه شانه یا کتف) را روانکاری می‌کنند. بورس‌ها به تاندون‌ها و استخوانها اجازه می‌دهند تا هنگام حرکت و بلند کردن بازوها، استخوانهای بازو و شانه بدون اصطکاک سر بخورند.
صدمات یا استفاده بیش از حد می‌تواند باعث جمع شدن مایع در بورس و بورسیت شود. درد ناگهانی یا تدریجی شانه مهم‌ترین علامت بورسیت است. سفتی شانه، احساس تورم و دامنه حرکتی محدود از دیگر علائم بورسیت شانه است.
- سایر علل درد شانه عبارتند از آرتروز، روماتیسم مفصلی یا درد ارجاعی ناشی از حمله قلبی، مشکلات کیسه صفرا، کبد یا اندام‌های دیگر.
تشخیص علت در شانه
پزشک با انجام معاینات فیزیکی و استفاده از روشهای مختلف تصویربرداری مانند اشعه ایکس و MRI هرگونه مشکلات ساختاری را بررسی می‌کند تا منشا درد را پیدا کند.
پزشک ممکن است برای درمان آسیب و تسکین درد شانه، شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد. فیزیوتراپیست آسیب شما را بررسی کرده و بهترین روش درمانی را با توجه به نوع و شدت آسیب تعیین می‌کند.
فیزیوتراپی برای درد شانه
روش فیزیوتراپی برای درد شانه که می‌تواند ناشی از آسیبهای مختلف باشد، اغلب یک درمان موفقیت آمیز و غیر تهاجمی است. هدف این روش تقویت عضلات اطراف شانه برای بهبود عملکرد و تحرک شما است.
در این راستا فیزیوتراپیست ممکن است از تکنیکهای مختلفی از جمله سرما و گرما درمانی، الکتروتراپی، تیپینگ و مخصوصاً منوال تراپی شانه استفاده کند.
درمانگر شما همچنین ممکن است توصیه‌‌‌هایی را در مورد نحوه تغییر فعالیت‌های روزمره برای حمایت بهتر از شانهها ارائه دهد تا بتوانید از آسیب مجدد جلوگیری کنید. همچنین ممکن است یک برنامه ورزشی به شما اختصاص داده شود تا به شما کمک کند تا پس از اتمام جلسات درمانی، تحرک خود را حفظ کنید.
منوال تراپی شانه چیست؟
منوال تراپی یا درمان دستی نوعی از فیزیوتراپی است که در آن درمانگر برای کاهش تنش، کاهش درد و بهبود تحرک مفاصل و عضلات، فشار هدفمندی را روی استخوانها و بافت‌های نرم شما وارد می‌کند. این روش در برخی موارد، حتی می‌تواند به بازگرداندن عملکرد برخی از قسمتهای بدن پس از آسیب کمک کند.
درمان شانه درد با منوال تراپی
منوال تراپی شانه یا درمان دستی شانه درد یک ابزار کلیدی برای تسکین درد و بهبود عملکرد این مفصل است. در این روش فیزیوتراپیست با دستان خود در جهت مشخصی فشار را روی شانه اعمال می‌کند تا به آن کمک کند بخشی از تحرک طبیعی خود را به دست آورد.
مطالعات نشان داده‌اند که در بسیاری از موارد افزودن منوال تراپی به جلسات فیزیوتراپی باعث بهبود نتایج درمانی می‌شود. تکنیک منوال تراپی با کاهش درد و بهبود عملکرد می‌تواند مکمل ارزشمندی در برنامه درمانی بیماران مبتلا به شانه درد باشد.
فواید منوال تراپی شانه
این تکنیک می‌تواند مزایای زیادی برای درمان شانه درد داشته باشد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- کاهش درد: یکی از مزایای اولیه منوال تراپی شانه، کاهش درد است. تکنیکهای منوال تراپی مانند موبیلیزاسیون مفصل یا بافت نرم می‌توانند با بهبود انعطاف‌پذیری بافت، کاهش تنش عضلانی و افزایش تحرک مفصل، درد را کاهش دهند.
- بهبود دامنه حرکتی: منوال تراپی شانه به بازیابی و افزایش دامنه حرکتی در مفصل شانه کمک می‌کند. افزایش گردش خون: تکنیک منوال تراپی می‌تواند جریان خون را در ناحیه شانه تحریک کرده و اکسیژن رسانی و تحویل مواد مغذی به بافت‌‌‌ها را افزایش دهد. گردش خون بهبود یافته به روند بهبودی کمک می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد.
- آرامش عضلانی: منوال تراپی شانه درد به شل شدن عضلات سفت، کاهش اسپاسم و ایجاد تون عضلانی متعادل‌تر کمک می‌کند. این موضوع برای افرادی که دارای شرایطی هستند که با عدم تعادل عضلانی یا آسیبهای ناشی از استفاده مداوم از شانه مواجه هستند، بسیار مهم است.
- بهبود عملکرد مفصل: منوال تراپی می‌تواند عملکرد مفصل شانه را با رفع محدودیت‌ها و بهبود تعادل و انعطاف پذیری سطوح مفصلی بهبود بخشد. این مزیت به ویژه برای افرادی که شرایطی مانند شانه یخ زده یا سفتی بعد از عمل دارند، مفید است.
کاربرد منوال تراپی شانه
در ادامه به برخی از شرایطی که در آن از منوال تراپی برای مدیریت درد و بازیابی عملکرد استفاده می‌شود اشاره میکنیم:
- توانبخشی بعد از جراحی: منوال تراپی شانه معمولاً در توانبخشی بعد از عمل جراحی برای تسریع روند بهبودی، کاهش تشکیل بافت اسکار و بازیابی عملکرد استفاده می‌شود.
- آسیبهای روتاتور کاف: منوال تراپی با رفع عدم تعادل عضلانی، بهبود مکانیک مفاصل و کاهش درد در مدیریت آسیبهای روتاتور کاف مؤثر است.
- شانه یخ زده: تکنیک منوال تراپی به از بین بردن چسبندگی‌ها و بهبود دامنه حرکتی در افراد مبتلا به شانه یخ زده کمک می‌کند.
- تاندونیت و بورسیت: منوال تراپی می‌تواند درد و التهاب مرتبط با شرایطی مانند تاندونیت و بورسیت را با رفع محدودیت‌‌های بافت نرم کاهش دهد.
انواع تکنیک های منوال تراپی برای درمان درد شانه
برای درک این موضوع که عملکرد منوال تراپی شانه چگونه است، بهتر است که به روشهای مختلف منوال تراپی برای شانه درد به طور مشخص اشاره کنیم:
1- موبیلیزیشن یا موبیلیزاسیون مفصل
موبیلیزاسیون مفصل یکی از تکنیکهای منوال تراپی است که در آن فیزیوتراپیست به صورت دستی به مفصل فشار وارد می‌کند تا به بهبود تحرک و دامنه حرکتی آن کمک کند. این تکنیک برای درمان بیمارانی که دچار سفتی یا درد مفاصل هستند، استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، برای درمان بیماران مبتلا به تاندونیت شانه ممکن است از موبیلیزاسیون استفاده شود. به طور کلی موبیلیزاسیون شانه یکی از مفیدترین روشهای منوال تراپی برای تسکین درد شانه، مدیریت اختلالات شانه و حرکت دادن مفصل است. موبیلیزاسیون مفصل به بهبود ثبات و انعطاف پذیری مفصل شانه کمک می‌کند.
2. موبیلیزاسیون بافت نرم
موبیلیزاسیون بافت نرم نیز یکی از روشهای منوال تراپی است که در آن فیزیوتراپیست به طور فیزیکی و دستی عضلات و رباطها را تحت کشش قرار می‌دهد و به آنها فشار وارد می‌کند. موبیلیزاسیون بافت نرم بافت می‌تواند به کاهش تنش و التهاب و بهبود انعطاف پذیری برای بازگرداندن تحرک در مفاصلی که تحرک خود را از دست داده‌اند، کمک کند.
گزارش شده است که موبیلیزاسیون بافت نرم می‌تواند چرخش داخلی و حرکات اداکشن افقی شانه را بهبود بخشد و سبب کاهش سفتی روتاتور کاف و بهبود دامنه حرکتی شود.
3. استرین کانتراسترین (Strain Counterstrain)
تکنیک استرین کانتراسترین نوعی از منوال تراپی است که در آن فیزیوتراپیست از دست‌‌‌های خود برای ماساژ ملایم بافت نرم استفاده می‌کند. Strain Counterstrain یک تکنیک موثر اما بسیار ملایم است که برای درمان بیمارانی طراحی شده که از فشار عضلانی رنج می‌برند.
هدف از این روش هدایت عضلات و مفاصل به موقعیتهای طبیعی و راحت، کاهش تنش در عضلات و کاهش فوری تون عضلانی به سطوح طبیعی است.
این موارد سبب تسکین درد، افزایش انعطاف پذیری عضلات و مفاصل و تسهیل حرکت می‌شود. یکی از مزایای اصلی استرین کانتراسترین این است که انقدر ملایم است که می‌توان از آن برای درمان هر آسیبی، حتی آسیبهای خیلی شدید استفاده کرد.
4. ر‌‌هاسازی مایوفاشیال
ر‌‌هاسازی مایوفاشیال یکی دیگر از تکنیکهای منوال تراپی است که به طور خاص فاشیا را هدف قرار می‌دهد. این روش شامل اعمال فشار مناسب به عضلات و فاشیا برای کمک به تسکین درد یا ناراحتی است. فاشیا بافت ضخیمی است که تمام استخوانها و عضلات بدن ما را می‌پوشاند.
فیزیوتراپیست نقاط سفت و سخت فاشیا را پیدا می‌کند و برای بازیابی انعطاف پذیری از ر‌‌هاسازی مایوفاشیال استفاده می‌کند.
این تکنیک مفاصل و عضلات را از هر گونه فشاری که به آنها وارد می‌شود، ر‌‌ها می‌کند. اعمال فشار در هر نقطه ماشه‌ای تکرار می‌شود تا زمانی که فیزیوتراپیست دیگر نتواند هیچ تنشی را در بدن تشخیص دهد.
از این روش برای تسکین درد شانه، بهبود تحرک و دامنه حرکتی مفصل شانه مخصوصاً در افراد مبتلا به شانه یخ زده استفاده می‌شود.
شرایط منع استفاده از منوال تراپی شانه
در حالی که منوال تراپی شانه می‌تواند بسیار مفید باشد، موارد منع مصرف خاصی وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
- شکستگی یا دررفتگی: منوال تراپی معمولاً در مرحله حاد شکستگی یا دررفتگی منع مصرف دارد.
- بی ثباتی شدید: افراد مبتلا به بی ثباتی شدید شانه ممکن است از برخی تکنیکهای منوال تراپی منع شوند.
- عفونت یا التهاب: عفونت فعال یا التهاب حاد در ناحیه شانه ممکن است سبب منع مصرف برخی از تکنیکهای منوال تراپی شود.
- برخی شرایط پزشکی: افراد با شرایط پزشکی خاص مانند اختلالات عروقی یا نقایص عصبی ممکن است نیاز به رویکرد‌‌های اصلاح شده یا تخصصی داشته باشند.
کلینیک فیزیوتراپی نوید برای منوال تراپی شانه
اگر به دنبال کلینیک فیزیوتراپی شمال تهران هستید، فیزیوتراپیست‌های مجرب و با تجربه کلینیک فیزیوتراپی نوید آماده کمک به شما عزیزان هستند.
فیزیوتراپیست‌های ما پس از تشخیص علت دقیق درد شانه، پروسه درمان را آغاز کرده و در طراحی برنامه‌های درمانی برای تسکین هر چه زودتر درد شما سرآمد هستند.
منوال تراپی به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از جلسات فیزیوتراپی ما، نقش حیاتی در بازیابی و بهبود عملکرد شانه ایفا می‌کند و کیفیت زندگی افراد مبتلا به مشکلات مربوط به شانه را بهبود می‌بخشد. برای اطلاع از هزینه منوال تراپی شانه و کسب اطلاعات بیشتر، همین امروز با ما تماس بگیرید.
