درمان خار استخوانی گردن (4 راه مؤثر برای درمان استئوفیت گردن)
درمان خار استخوانی گردن (4 راه مؤثر برای درمان استئوفیت گردن)
خار استخوانی گردن یا استئوفیت یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است که به دلیل رشد اضافی بافت استخوانی در ناحیه مهرههای گردنی ایجاد میشود. این عارضه معمولاً به دنبال فرسایش طبیعی مفاصل یا آسیبهای مزمن رخ میدهد و میتواند باعث درد، خشکی، محدودیت حرکتی و حتی فشار بر اعصاب اطراف شود.
درمان به موقع و صحیح این مشکل نقش مهمی در کاهش علائم، پیشگیری از پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. در این مقاله، 4 راهکار مؤثر برای درمان خار استخوانی گردن را معرفی میکنیم تا شما بتوانید در مواقع نیاز، بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنید.
خار استخوانی چیست؟
خار استخوانی یا همان استئوفیت (Osteophyte) در حقیقت یک زائده استخوانی اضافه است که شبیه برآمدگیهای سخت و کوچک روی سطح استخوان ظاهر میشود. این برجستگیها اغلب نتیجه فرسودگی طبیعی بدن و گذر زمان هستند و به تنهایی دردناک نیستند. اما ماجرا زمانی پیچیده میشود که این خارها به عصبها یا بافتهای اطرافشان فشار بیاورند یا روی آنها ساییده شوند؛ در این صورت فرد ممکن است با درد، گزگز یا محدودیت حرکتی مواجه شود.
بیشتر خارهای استخوانی در محل مفاصل شکل میگیرند، همان قسمتهایی که استخوانها به هم وصل میشوند و حرکت را امکان پذیر میکنند. این زوائد اغلب زمانی به وجود میآیند که بدن در تلاش است آسیبهای بافتی نزدیک استخوان را ترمیم کند یا در واکنش به فشار و اصطکاک طولانی مدت، تولید بافت استخوانی اضافی را آغاز میکند.
بنابراین، این زوائد در بخشهایی که بیشتر تحت فشار و استرس هستند مانند ستون فقرات، لگن، زانوها، پاشنه پا، گردن، شانهها و دستها به وجود میآیند و بسته به محل و اندازهشان، علائم متفاوتی ایجاد میکنند.
البته نکته جالب اینجاست که بسیاری از افراد حتی متوجه وجود این خارها نمیشوند، چون اغلب بیخطر هستند و هیچ نشانهای ایجاد نمیکنند. اما اگر رشدشان ادامه پیدا کند، باعث تحریک بافتهای نرم اطراف شوند، حرکت طبیعی مفصل را محدود کنند یا روی اعصاب مجاور فشار بیاورند، میتوانند منجر به بروز درد و علائم ناراحت کننده مختلفی شوند.
در چنین شرایطی، تشخیص دقیق و به موقع اهمیت زیادی پیدا میکند تا بتوان از پیشرفت عارضه و ایجاد درد شدید جلوگیری کرد.

خار استخوانی گردن چیست؟
خار استخوانی گردن یا استئوفیت گردن به زائدههای اضافی و سختی گفته میشود که روی لبه مهرههای گردن ایجاد میشوند. این برجستگیهای استخوانی اغلب به دلیل فرسایش تدریجی مفاصل و دیسکهای بین مهرهای ایجاد میشوند.
استئوفیت گردن به تنهایی مشکل ساز نیست و ممکن است سالها بدون علامت باقی بماند. اما زمانی که این زوائد به ریشههای عصبی یا کانال نخاعی فشار بیاورند، طیف گستردهای از علائم ظاهر میشود؛ از درد و خشکی گردن گرفته تا بیحسی، گزگز یا ضعف دستها و بازوها.
بنابراین، تشخیص زودهنگام و درمان خار استخوانی گردن نقش مهمی در پیشگیری از بدتر شدن علائم و حفظ کیفیت زندگی فرد دارد.
دلایل ایجاد خار استخوانی چیست؟
به طور کلی، خارهای استخوانی زمانی ایجاد میشوند که استخوانها یا بافتهای اطراف آنها دچار آسیب یا التهاب شوند و بدن برای ترمیم این آسیبها، تولید بافت استخوانی جدید را آغاز کند.
در واقع، خار استخوانی محصول جانبی همین فرآیند ترمیم طبیعی است و اغلب در پاسخ به ساییدگی یا فشار مداوم بر مفاصل یا تاندونها شکل میگیرد.
یکی از شایعترین دلایل ایجاد خار استخوانی، فرسایش و تخریب تدریجی مفاصل ناشی از افزایش سن و بیماریهایی مانند آرتروز است. علاوه بر این، آسیبهای مکرر، حرکات تکراری یا بیماریهای التهابی نیز میتوانند زمینه ساز تشکیل این زوائد استخوانی شوند.
برخی از مهمترین بیماریها و شرایطی که احتمال ایجاد استئوفیت را افزایش میدهند، عبارتند از:
- آرتروز (استئوآرتریت)
- آرتریت روماتوئید
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- پوکی استخوان (استئوپروز)
- لوپوس
- بیماری تخریب دیسکهای بین مهرهای
- تنگی کانال نخاعی
- گیر افتادگی شانه
- التهاب تاندون (تاندونیت)
- آسیبهای ناشی از حرکات تکراری مانند فعالیتهای شغلی یا ورزشی
- ضربهها و صدمات مستقیم
خار استخوانی گردن چه علائمی دارد؟
هرچند در بسیاری از موارد، خارهای استخوانی گردن بدون علامت خاصی هستند. اما وقتی این زوائد به عصبها یا بافتهای حساس اطراف فشار بیاورند، میتوانند طیف گستردهای از مشکلات آزاردهنده و ناتوان کننده را ایجاد کنند. شدت و نوع علائم بستگی به محل دقیق استئوفیت گردن و میزان فشاری دارد که به ساختارهای اطراف وارد میشود.
از جمله علائم شایع استئوفیت گردن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گردن درد: احساس درد مبهم یا تیرکشنده در ناحیه گردن که اغلب با فعالیت یا حرکت سر تشدید میشود.
- گرفتگی عضلات: سفتی و اسپاسم عضلات اطراف مهرههای گردن که میتواند دامنه حرکتی را محدود کند.
- کاهش انعطاف پذیری: کاهش تحرک و احساس خشکی گردن به خصوص پس از بیدار شدن از خواب یا نشستن طولانی مدت.
- سردرد: بروز سردردهایی که معمولاً پشت سر یا دو طرف سر احساس میشود. گاهی این درد به پشت چشمها یا بالای جمجمه هم سرایت پیدا میکند.
- درد انتشاری: احساس دردی شبیه شوک الکتریکی که از گردن به شانه، بازو یا حتی انگشتان دست سرایت میکند.
- علائم عصبی: گزگز، سوزن سوزن شدن، بیحسی در نواحی درگیر و گاهی ضعف عضلات دست و بازو که نشاندهنده فشار زیاد به ریشههای عصبی است.
در صورتی که این علائم شدید یا پایدار باشند، ارزیابی پزشکی و درمان خار استخوانی گردن اهمیت زیادی دارد تا از آسیب بیشتر به اعصاب و افت عملکرد جلوگیری شود.

خار استخوانی تا چه حد میتواند جدی باشد؟
خارهای استخوانی که در ستون فقرات تشکیل میشوند، بیشتر از سایر نواحی بدن مستعد ایجاد عوارض جدی هستند.
یکی از مهمترین راههایی که این زوائد میتوانند مشکلساز شوند، وارد کردن فشار به عصبهای داخل طناب نخاعی است. به عبارتی، خارهای استخوانی ستون فقرات میتوانند به عصبهایی فشار بیاورند که از سوراخهای بین مهرهها خارج میشوند. این منافذ «فورامن» نام دارند. وقتی این فضاها به دلیل رشد خار استخوانی تنگ میشوند، عصبهای عبوری تحت فشار و تحریک مداوم قرار میگیرند.
گاهی اوقات هم خارهای استخوانی به سمت داخل ستون فقرات رشد میکنند و خود طناب نخاعی را تحت فشار قرار میدهند. وقتی این بافتهای عصبی فشرده میشوند یا گیر میافتند، عوارضی ایجاد میشود که به این حالت «رادیکولوپاتی» گفته میشود.
برخی از عوارض و علائم رادیکولوپاتی عبارتند از:
- احساس گزگز، بیحسی یا سوزن سوزن شدن
- ضعف عضلانی و از دست دادن کنترل عضلات (که معمولاً در اندامهای تحتانی بروز میکند)
- ناتوانی در کنترل مثانه یا رودهها
همچنین در بعضی موارد نادر، خار استخوانی گردن ممکن است آنقدر بزرگ شود یا تورم ایجاد کند که مری (لوله عبور غذا) را تنگ یا فشرده کند. این حالت حتی میتواند مانع عملکرد صحیح عضلاتی شود که حرکات بلع را کنترل میکنند. در چنین شرایطی، خار استخوانی ممکن است علت ناشناخته سرفههای مکرر، احساس خفگی یا دشواری در بلع باشد.
آیا خار استخوانی گردن را میتوان با درمانهای خانگی از بین برد؟
خار استخوانی در واقع رشد اضافی و غیرطبیعی بافت استخوان است که بخشی از ساختار استخوانی بدن به شمار میآید. بنابراین، برخلاف التهابات یا ورمهای موقتی نمیتوان آن را به طور طبیعی یا با روشهای خانگی و مکملها از بین برد.
هیچ درمان طبیعی وجود ندارد که بتواند خود بافت استخوانی اضافه را حذف کند یا جذب نماید و نباید انتظار داشت که خار استخوانی گردن بدون مداخله پزشکی برطرف شود.
با این حال، بسیاری از روشهای طبیعی و مراقبتی میتوانند به کاهش درد، التهاب و تورم ناشی از تشکیل استئوفیت کمک کنند و باعث تسکین علائم شوند.
برخی از مؤثرترین روشهای درمان خار استخوانی گردن در خانه عبارتند از:
- استفاده از کمپرس سرد: قرار دادن کیسه یخ یا کمپرس سرد روی ناحیه دردناک به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، چند مرتبه در روز میتواند التهاب را کاهش دهد و باعث تسکین درد شود. یادتان باشد که همیشه یخ را درون حوله بپیچید تا آسیبی به پوست وارد نشود.
- مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن با کاهش التهاب و کم کردن تورم اطراف عصبها به کاهش درد کمک میکنند.
- استراحت کنترل شده: مدتی از انجام فعالیتها یا حرکاتی که درد را تشدید میکنند، خودداری کنید تا به بافتهای آسیب دیده فرصت بهبود بدهید. با این حال، توجه داشته باشید که استراحت طولانی مدت میتواند باعث ضعیف شدن عضلات گردن شود. بنابراین، پس از فروکش کردن درد شدید، حرکات سبک کششی و تقویتی با مشورت پزشک یا فیزیوتراپیست توصیه میشود.
به طور خلاصه، درمانهای طبیعی میتوانند به کنترل و کاهش علائم کمک کنند، اما قادر به حذف خود خار استخوانی نیستند و در صورت بروز عوارض شدید باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه شود.
خار استخوانی گردن چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر شما علائمی داشته باشید که احتمال داده شود ناشی از خار استخوانی است، پزشک ابتدا با معاینه فیزیکی، وضعیت شما را بررسی میکند و سپس برای تأیید و بررسی دقیقتر از روشهای تصویربرداری پیشرفتهتر استفاده میکند. این روشها شامل موارد زیر میباشند:
- اشعه ایکس (X-ray): برای مشاهده زوائد استخوانی و تغییرات در ساختار استخوانها
- سی تی اسکن (CT scan): تصویربرداری مقطعی دقیقتر که ساختار استخوانها را با جزئیات بیشتر نشان میدهد.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): این روش، بافتهای نرم اطراف استخوانها از جمله اعصاب، تاندونها و رباطها را به خوبی نشان میدهد.
در صورتی که علائم شما مرتبط با عصبها باشد، برای ارزیابی دقیقتر وضعیت و شدت آسیب عصبی، آزمایشهای تخصصی بیشتری انجام میشود. این آزمایشها عبارتند از:
- الکترومیوگرافی (EMG): ثبت فعالیت الکتریکی عضلات و بررسی عملکرد عصبها
- مطالعه هدایت عصبی (NCS): اندازهگیری سرعت و قدرت انتقال پیامهای عصبی در مسیرهای عصبی
این آزمایشها به پزشک کمک میکنند تا مشخص کند کدام عصبها تحت تأثیر قرار گرفتهاند و آیا استئوفیت گردن عامل اصلی مشکلات عصبی هست یا خیر.
تشخیص دقیق خار استخوانی و بررسی اثرات آن، پایهای اساسی برای انتخاب روش درمانی مناسب است و میتواند از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند.

خار استخوانی گردن چگونه درمان میشود؟
برای مدیریت و درمان خار استخوانی گردن، راهکارهای متعددی وجود دارد که هر فرد میتواند بسته به شدت علائم، شرایط جسمی، ترجیح شخصی و زیرنظر پزشک متخصص مناسبترین روش را انتخاب کند. به طور کلی درمان استئوفیت به دو دسته اصلی تقسیم میشود: روشهای غیرجراحی و جراحی.
1-روشهای غیرجراحی
در بسیاری از موارد، زمانی که فشار خار استخوانی روی عصبها خفیف یا متوسط باشد، میتوان با استفاده از روشهای غیرتهاجمی علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی را تا حد زیادی بهبود بخشید. این اقدامات اغلب نخستین انتخاب درمانی محسوب میشوند و در صورت پاسخ مناسب بیمار، نیازی به جراحی نخواهد بود.
پرکاربردترین روشها عبارتند از:
- مصرف دارو: از آنجا که التهاب در مفاصل و بافتهای اطراف مهرهها نقش مهمی در بروز درد و تشدید علائم دارد، مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکند. همچنین در برخی موارد، پزشک شلکنندههای عضلانی را تجویز میکند تا گرفتگی و اسپاسم عضلات گردن کاهش پیدا کند. البته باید توجه داشت که مصرف طولانی مدت این داروها میتواند عوارض جانبی داشته باشد؛ بنابراین استفاده از آنها باید محدود و زیر نظر پزشک باشد.
- فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در کاهش درد و بازیابی تحرک گردن دارند. فیزیوتراپیستها با تکنیکهایی مانند منوال تراپی گردن (درمان دستی)، لیزردرمانی، الکتروتراپی و تمرینات ورزشی کمک میکنند تا فشار وارد بر عصبها کمتر شود. این روشها نه تنها به کاهش علائم خار استخوانی کمک میکنند، بلکه باعث بهبود انعطاف پذیری، تقویت عضلات گردن و پایداری بیشتر ستون فقرات هم میشوند.
- انجام تزریقات: یکی دیگر از روشهای مؤثر برای کاهش درد و التهاب ناشی از خارهای استخوانی، انجام تزریقات موضعی در ناحیه ستون فقرات است. این تزریقات معمولاً با هدایت تصویری فلوروسکوپی و استفاده از مواد حاجب (کنتراست) انجام میشوند. معمولاً داروهای ضد التهاب قوی و بیحسی موضعی در این تزریقات به کار میروند که علاوه بر کاهش سریع درد به پزشک کمک میکند محل دقیق مشکل را شناسایی کند. هرچند تزریق ممکن است به طور کامل درد را از بین نبرد، اما در اغلب موارد به تسکین درد قابل توجهی منجر میشود.

جراحی برای درمان خار استخوانی گردن
در صورتی که روشهای غیر جراحی برای کنترل درد و علائم استئوفیت گردن موثر نباشند و کیفیت زندگی بیمار به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار بگیرد، جراحی به عنوان گزینهای ضروری مطرح میشود.
هدف اصلی جراحی، حذف بافت استخوانی اضافی است که باعث فشار بر اعصاب و عضلات اطراف میشود تا بدین ترتیب درد کاهش یافته و عملکرد ناحیه بهبود یابد.
دو روش جراحی متداول و اثربخش در این زمینه عبارتند از:
- لامینکتومی: در این جراحی، قسمت لامینا که یک زائده استخوانی پشت مهره است، به همراه هرگونه خار استخوانی اضافه شده برداشته میشود. این کار باعث افزایش فضای کانال نخاعی شده و فشار روی نخاع و اعصاب کاهش مییابد. لامینکتومی معمولاً برای درمان تنگی کانال نخاعی و کاهش علائم ناشی از آن کاربرد دارد.
- فورامینوتومی: در ستون فقرات، ریشههای عصبی از سوراخهایی به نام فورامنها خارج میشوند. در روش فورامینوتومی، جراح با برداشتن بافت استخوانی اطراف این سوراخها، قطر آنها را افزایش میدهد تا فضای بیشتری برای عبور عصب فراهم شود. این اقدام باعث کاهش فشار بر عصب و بهبود علائمی مانند درد، گزگز و ضعف عضلانی میشود.
با این حال، باید به این نکته توجه داشت که پس از جراحی، احتمال رشد مجدد استخوان و ایجاد دوباره خار استخوانی وجود دارد. بنابراین پیگیریهای منظم پس از عمل مانند شرکت در جلسات فیزیوتراپی برای کامل شدن روند درمان خار استخوانی گردن بسیار اهمیت دارد.
فیزیوتراپی برای درمان خار استخوانی گردن
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین و کم عارضهترین روشهای غیرجراحی برای درمان خار استخوانی گردن است. تکنیکهای فیزیوتراپی به کاهش درد، بهبود تحرک و پیشگیری از بدتر شدن علائم کمک میکنند.
بسته به شرایط هر بیمار، فیزیوتراپیست مجموعهای از تکنیکها و تمرینات ورزشی را طراحی میکند تا فشار وارد بر اعصاب کمتر شود و عملکرد ستون فقرات تقویت گردد.
در ادامه با رایجترین روشهای فیزیوتراپی که برای درمان خار استخوانی استفاده میشوند، آشنا میشوید:
- منوال تراپی گردن: منوال تراپی یا درمان دستی از جمله روشهای تخصصی فیزیوتراپی است که با حرکت دادن دقیق مفاصل باعث تنظیم راستای مهرهها و کاهش فشار روی ریشههای عصبی میشود. این روش همچنین به افزایش انعطاف پذیری مفاصل، بهبود تحرک و کاهش درد کمک میکند. توجه داشته باشید که منوال تراپی باید حتماً توسط فیزیوتراپیست آموزش دیده و باتجربه انجام شود تا ایمنی بیمار حفظ گردد.
- تمرینات تقویتی: فیزیوتراپیست تمریناتی را به بیمار آموزش میدهد که عضلات اطراف مهرههای گردنی و کتفها را قویتر کنند. تقویت عضلات حمایت کننده گردن به پایداری بیشتر ستون فقرات کمک میکند و فشار وارده بر اعصاب را کاهش میدهد.
- تمرینات کششی: حرکات کششی منظم میتوانند دامنه حرکتی گردن را افزایش دهند و از خشکی و گرفتگی بیشتر جلوگیری کنند. این تمرینات همچنین باعث کاهش تنش عضلانی و بهبود جریان خون در نواحی آسیب دیده میشوند.
- ماساژ درمانی: ماساژ حرفهای گردن و شانهها با هدف شل کردن عضلات گرفته، کاهش درد و بهبود آرامش عمومی انجام میشود. ماساژ میتواند التهاب بافتهای اطراف خار استخوانی را کاهش دهد و انعطاف پذیری بافتها را بیشتر کند.
- الکتروتراپی: استفاده از دستگاههای الکتریکی مانند TENS یا اولتراسوند تراپی نیز به کاهش درد و التهاب و تسریع روند بهبودی میشود. این روشها معمولاً بدون درد هستند و در بسیاری از بیماران اثربخشی خوبی نشان دادهاند.

چگونه میتوان از ایجاد خار استخوانی پیشگیری کرد؟
هرچند که به طور کامل نمیتوان جلوی ایجاد خارهای استخوانی را گرفت، با این حال با رعایت نکاتی در راستای مراقبت از سلامت کلی بدن میتوان روند تخریب بافتها را کاهش داد یا به تعویق انداخت و در نتیجه تا حدی از ایجاد یا پیشرفت خار استخوانی جلوگیری کرد.
به این منظور، توجه به نکات زیر توصیه میشود:
- مطمئن شوید که مواد مغذی لازم به خصوص کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مؤثر در سلامت استخوانها را دریافت میکنید. توجه داشته باشید که نیازهای تغذیهای با افزایش سن، میزان فعالیت بدنی و شرایط فردی تغییر میکنند. بنابراین در صورت نیاز، مشورت با متخصص تغذیه میتواند بسیار مفید باشد.
- ورزشهایی مانند شنا، دوچرخهسواری یا پیادهروی به تقویت سیستم عضلانی-اسکلتی کمک میکنند. عضلات قویتر میتوانند بخشی از وزن و فشار را از روی استخوانها و مفاصل بردارند و این موضوع در کاهش استرسهای مکانیکی مؤثر است. همچنین تمرینات کششی به حفظ انعطافپذیری و دامنه حرکتی کمک میکنند.
- وزن زیاد باعث وارد شدن فشار مضاعف بر مفاصل به ویژه زانوها، لگن و ستون فقرات میشود و میتواند روند تخریب مفاصل و استخوانها را تسریع کند. با استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) میتوانید وضعیت وزن خود را ارزیابی کنید و در صورت نیاز با رعایت رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، وزن خود را به محفدوده سالم برسانید.
- فعالیتهایی که به طور مکرر انجام میدهید مانند ایستادن طولانی مدت یا نشستن پشت میز میتواند فشارهای نامتوازن و مداومی به بدن وارد کند. بنابراین، رعایت وضعیت صحیح بدنی هنگام نشستن یا ایستادن، استفاده از صندلیها و میزهای ارگونومیک و اصلاح شیوه انجام فعالیتها میتواند از بروز آسیبهای ناشی از فشار تکراری جلوگیری کرده و سلامت استخوانها و مفاصل را حفظ کند.
با رعایت این نکات، میتوانید به بهبود سلامت کلی سیستم اسکلتی-عضلانی خود کمک کنید و خطر ایجاد یا پیشرفت خار استخوانی و مشکلات مرتبط را کاهش دهید.
مرکز فیزیوتراپی برای درمان خار استخوانی گردن
اگر به دنبال یک مرکز تخصصی و مطمئن برای درمان خار استخوانی گردن هستید، کلینیک فیزیوتراپی نوید میتواند انتخابی ایدهآل برای شما باشد. این کلینیک با بهرهگیری از فیزیوتراپیستهای باتجربه و مجهز به جدیدترین دستگاههای فیزیوتراپی، خدمات جامعی را با هدف کاهش درد، بهبود تحرک و افزایش کیفیت زندگی به شما همشهریان عزیز ارائه میدهد. در این مرکز پس از تشخیص علت دقیق درد، برنامه درمانی متناسب با شرایط خاص شما طراحی میشود تا شما در سریعترین زمان ممکن از درد و ناراحتی رهایی یابید. در صورت تمایل به دریافت مشاوره تخصصی و رزرو نوبت میتوانید با شمارههای کلینیک نوید تماس بگیرید.
دکترای تخصصی فیزیوتراپی دانشگاه ایران و عضو بنیاد ملی نخبگان
دسترسی سریع
صفحه اینستاگرام
پرطرفدارترین مطالب
خواندن این مطالب را هم به شما پیشنهاد میکنیم…

آرنج گلف بازان چیست؟ (علائم و دلایل + بهترین روش درمان)
آرنج گلف بازان یا التهاب اپیکوندیل داخلی یکی از شایعترین مشکلات اسکلتی-عضلانی است که در اثر فشار مداوم و استفاده

دیسک گردن چگونه درمان میشود؟ (+ورزش برای دیسک گردن)
درد و ناراحتی در ناحیه گردن از جمله مشکلات شایع در دنیای امروز است که سبک زندگی پشت میز نشینی

علائم دیسک گردن حاد و خفیف (+بهترین روش درمان)
آیا تا به حال احساس گردن درد یا خشکی گردن داشتهاید که با گذشت زمان شدت گرفته و به شانهها،



۲ نظر در “درمان خار استخوانی گردن (4 راه مؤثر برای درمان استئوفیت گردن)”
بابت وقتی که برای نشر مطالب باارزش گذاشتید بسیار ممنون وسپاسگزار
درود خیلی عالی وکاربردی بود و هم درد و هم درمان را خیل خوب توضیح دادید .سپاسگزارم