آرنج گلف بازان یا التهاب اپی‌کوندیل داخلی یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی-عضلانی است که در اثر فشار مداوم و استفاده مکرر از عضلات ساعد به ویژه عضلات خم‌کننده مچ دست ایجاد می‌شود. این مشکل محدود به گلف بازان نیست و سایر افرادی که به طور مکرر از این عضلات استفاده می‌کنند نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. شناخت دلایل بروز این مشکل و آگاهی از بهترین روش‌های درمانی، نقش مهمی در کاهش علائم و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های عادی دارد. در این مقاله به بررسی علائم، دلایل و مؤثرترین روش‌های درمان آرنج گلف بازان خواهیم پرداخت.

آناتومی کاربردی آرنج گلف بازان

در بخش داخلی آرنج، یک برجستگی استخوانی قابل لمس وجود دارد که تحت عنوان اپی‌کوندیل داخلی (Medial epicondyle) شناخته می‌شود. این ساختار به عنوان محل اتصال تاندون‌های عضلات خم‌کننده مچ دست (Wrist flexors) عمل می‌کند. این عضلات در سمت جلویی ساعد قرار دارند و از طریق یک تاندون مشترک به اپی‌کوندیل داخلی متصل می‌شوند.

تاندون‌ها، ساختارهای بسیار محکمی هستند که وظیفه اتصال عضله به استخوان را بر عهده دارند. این بافت‌ها عمدتاً از رشته‌های پروتئینی موسوم به کلاژن تشکیل شده‌اند. رشته‌های کلاژن به گونه‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند که مقاومت بالایی در برابر نیروهای کششی ایجاد می‌کنند. این ویژگی، تاندون را قادر می‌سازد تا در برابر فشارهای مکرر و شدید عملکرد مناسبی داشته باشد. اما در صورتی که این کشش و فشار به طور مکرر و برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، می‌تواند منجر به التهاب و آسیب تاندونی شود؛ همانطور که در آرنج گلف بازان اتفاق می‌افتد.

آرنج گلف بازان چیست؟

آرنج گلف بازان (Golfer’s elbow) نوعی التهاب تاندون است که در ناحیه داخلی آرنج، در محل اتصال تاندون‌های عضلات ساعد به استخوان آرنج ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً در اثر استفاده مکرر و وارد شدن فشار شدید به عضلات خم‌کننده مچ دست به وجود می‌آید. نکته جالب اینجاست که این مشکل فقط مخصوص گلف بازان نیست؛ بلکه فعالیت‌هایی مانند ضربه زدن به راکت تنیس، حمل سینی سنگین، کوبیدن میخ یا حتی کار طولانی‌مدت با صفحه‌کلید کامپیوتر نیز می‌تواند منجر به بروز آن شود.

بیماری آرنج گلف بازان باعث درد و التهاب در ناحیه داخلی آرنج، ساعد و مچ دست می‌شود و معمولاً با محدودیت در انجام حرکات روزمره همراه است. استفاده مداوم از مچ دست و بازو در شرایط دردناک، می‌تواند آسیب را تشدید کرده و منجر به پارگی‌های کوچک در تاندون شود. اگر این مشکل به موقع درمان نشود، ممکن است عوارض بلندمدتی مانند محدودیت دامنه حرکتی آرنج، درد مزمن و کاهش قدرت دست برای گرفتن اشیاء به وجود بیاید.

 

علائم آرنج گلف بازان چیست؟

علائم آرنج گلف بازان معمولاً به صورت تدریجی و طی هفته‌ها یا ماه‌ها ظاهر می‌شوند و اغلب با درد در بخش داخلی آرنج آغاز می‌گردد که صبح‌ها و بلافاصله پس از بیدار شدن، شدت بیشتری دارد. این عارضه می‌تواند با مجموعه‌ای از علائم همراه باشد که عبارتند از:

• درد مبهم یا تیرکشنده در ساعد یا مچ دست
• کاهش قدرت گرفتن اشیاء
• بی‌حسی یا احساس گزگز دست
• درد هنگام مشت کردن دست
• انتشار درد به سمت بالا یا پایین بازو

اگرچه آرنج گلف بازان (گلف البو) معمولاً یک وضعیت اورژانسی محسوب نمی‌شود، اما این علائم می‌توانند عملکرد فرد را در ورزش یا فعالیت‌های روزمره مختل کنند. توجه داشته باشید که برخی علائم مانند تغییر شکل آرنج، احساس گرما یا التهاب در محل آسیب و یا احساس شکستگی ممکن است نشانه وجود مشکل جدی‌تر باشند و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند.

 

علت آرنج گلف بازان

بیماری آرنج گلف بازان معمولاً در اثر استفاده مکرر و طولانی‌مدت از مچ دست و بازو برای انجام حرکاتی مانند خم کردن، گرفتن یا چرخاندن اشیاء ایجاد می‌شود. این فعالیت‌های تکراری باعث وارد شدن فشار مداوم به تاندون‌هایی می‌شود که ساعد را به آرنج متصل می‌کنند. به مرور زمان، این فشار منجر به ایجاد کشیدگی و آسیب‌های کوچک در ساختار تاندون می‌گردد که می‌تواند به پارگی‌های بسیار کوچک منجر شود. نتیجه این فرآیند بروز درد و التهاب در ناحیه آرنج، ساعد و مچ دست است که در صورت ادامه فعالیت‌های آسیب‌زننده، شدت و دامنه آن افزایش می‌یابد.

عوامل خطر ابتلا به آرنج گلف بازان چیست؟

از جمله مهم‌ترین عوامل خطری که می‌توانند احتمال ابتلا به آرنج گلف بازان (گلف البو) را افزایش دهند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دیابت: افراد مبتلا به دیابت به دلیل تغییرات ساختاری و کاهش جریان خون در بافت‌ها، بیشتر در معرض آسیب تاندون‌ها قرار دارند.
• اضافه وزن: افزایش وزن بدن باعث وارد شدن فشار بیشتر به مفاصل و تاندون‌ها می‌شود که این موضوع خطر التهاب و آسیب را بالا می‌برد.
• سیگار کشیدن: نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در سیگار می‌توانند روند ترمیم بافت‌ها را کند کنند و سلامت تاندون‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
• انجام حرکات تکراری: صرف دو ساعت یا بیشتر در روز برای انجام حرکات تکراری مانند خم و راست کردن مچ دست یا استفاده مداوم از ابزار خاص می‌تواند فشار مضاعفی به تاندون‌های آرنج وارد کرده و خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد.

آیا ورم و درد در ناحیه داخلی آرنج می‌تواند نشانه آرنج گلف بازان باشد؟

بله، یکی از علائم شایع آرنج گلف بازان (گلف البو) احساس درد در ناحیه داخلی آرنج مخصوصاً هنگام حرکت دادن آن است. علاوه بر درد، برخی بیماران ممکن است تورم خفیف، سفتی مفصل یا بی‌حسی در بخش زیرین آرنج را تجربه کنند.

تفاوت آرنج گلف بازان و آرنج تنیس بازان چیست؟

بین آرنج گلف بازان (Golfer’s elbow) و آرنج تنیس بازان (Tennis elbow) تفاوت‌های مهمی وجود دارد. هرچند که این دو عارضه اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند و بسیاری از افراد تصور می‌کنند این دو مشکل مشابه هستند یا فقط مختص تنیس بازان یا گلف بازان هستند. اما واقعیت این است که هر دو عارضه ناشی از انجام حرکات تکراری و استفاده بیش از حد از آرنج می‌باشند و لزوماً محدود به بازیکنان گلف یا تنیس نیستند. حتی افراد غیر ورزشکار نیز می‌توانند به این مشکلات مبتلا شوند.

اگرچه علائم هر دو عارضه شباهت‌هایی دارند و هر دو موجب درد در ناحیه آرنج و ساعد می‌شوند، اما تفاوت اصلی در محل درد است. در آرنج تنیس بازان، درد معمولاً در سمت خارجی آرنج احساس می‌شود، در حالی که در آرنج گلف بازان، درد در سمت داخلی آرنج بروز پیدا می‌کند. این تفاوت در محل درد، یکی از کلیدی‌ترین عوامل تشخیص بین این دو مشکل است.

 

عوارض عدم درمان به موقع آرنج گلف بازان چیست؟

در صورتی که آرنج گلف بازان به موقع و به درستی درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری گردد. این عوارض ممکن است شامل محدود شدن دامنه حرکتی آرنج، درد مزمن و پایدار و کاهش قدرت مچ دست باشد.

به این ترتیب، ادامه فعالیت‌های آسیب‌زننده بدون درمان مناسب می‌تواند شدت آسیب را افزایش داده و روند بهبودی را طولانی‌تر کند. بنابراین تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان، اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از پیامدهای بلندمدت این عارضه دارد.

تشخیص آرنج گلف بازان چگونه انجام می‌شود؟

فرآیند تشخیص این عارضه با گرفتن شرح حال کامل از بیمار آغاز می‌شود. پزشک از بیمار درباره سوابق پزشکی، نوع فعالیت‌های روزمره و ورزشی، نوع و شدت علائم و عواملی که باعث تشدید یا کاهش درد می‌شوند، سوال می‌پرسد. سپس یک معاینه فیزیکی دقیق انجام می‌شود که طی آن پزشک ناحیه داخلی آرنج را لمس کرده و میزان حساسیت، درد یا ضعف عضلات ساعد را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است از بیمار خواسته شود برخی حرکات خاص مانند خم کردن یا چرخاندن مچ دست را انجام دهد تا واکنش عضلات و شدت درد مشخص شود.

در صورتی که یافته‌های بالینی کافی نباشد، پزشک برای تأیید تشخیص از روش‌های تصویربرداری مانند MRI، سونوگرافی، سی‌ تی اسکن یا اسکن استخوان استفاده می‌کند تا بتوانند آسیب‌ها و تغییرات ایجادشده در تاندون‌ها و بافت‌های اطراف آرنج را به طور کامل ارزیابی کنند.

روش‌های درمان آرنج گلف بازان

روش‌های درمان آرنج گلف بازان معمولاً با هدف کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و تسریع روند ترمیم بافت‌ها طراحی می‌شوند. انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به شدت آسیب، مدت زمان بروز علائم و شرایط جسمی بیمار دارد. در بسیاری از موارد، ترکیبی از روش‌های مختلف بهترین نتیجه را فراهم می‌کند. پنج روش اصلی که برای درمان آرنج گلف بازان (گلف البو) استفاده می‌شوند، عبارتند از:

۱-مصرف دارو

در مراحل اولیه، دارو درمانی نقش مهمی در کاهش التهاب و تسکین درد دارد. پزشک معمولاً داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را تجویز می‌کند که باعث کاهش التهاب و درد می‌شوند. در برخی موارد نیز از داروهای موضعی ضدالتهاب به شکل ژل یا پماد استفاده می‌شود. نکته مهم این است که مصرف هرگونه دارو باید زیر نظر پزشک صورت گیرد تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

۲-فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های  درمان آرنج گلف بازان است. در جلسات فیزیوتراپی، تمرینات کششی و تقویتی خاصی برای عضلات ساعد و مچ دست طراحی می‌شوند که به بهبود انعطاف‌پذیری و افزایش قدرت عضلانی کمک می‌کنند. علاوه بر این، روش‌های درمانی مانند اولتراسوند تراپی، لیزر درمانی و الکتروتراپی برای کاهش درد و التهاب و تسریع روند ترمیم بافت‌ها به کار می‌روند. فیزیوتراپی نه تنها به بهبودی کمک می‌کند بلکه نقش مهمی در پیشگیری از عود مجدد آسیب دارد.

۳-استفاده از بریس

بریس یکی از ابزارهای حمایتی مؤثر در درمان این عارضه است. این وسیله با تغییر مسیر نیرو و کاهش فشار وارد بر تاندون‌های آسیب‌دیده، درد را کاهش داده و از آرنج محافظت می‌کند. معمولاً بریس درست در ناحیه زیر مفصل آرنج بسته می‌شود تا زاویه نیرو تغییر کرده و فشار مستقیم از روی محل آسیب برداشته شود. استفاده صحیح و منظم از بریس می‌تواند روند بهبودی را تسریع کرده و از پیشرفت آسیب جلوگیری کند.

۴-تزریقات درمانی

در مواردی که روش‌های درمانی ساده‌تر تأثیر کافی نداشته باشند، پزشک ممکن است تزریقات درمانی را توصیه کند. این روش‌ها شامل تزریق کورتیکواستروئیدها برای کاهش سریع التهاب و تسکین درد یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) برای تحریک فرآیند طبیعی ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده می‌باشد. انتخاب هر یک از این روش‌ها به شدت آسیب، شرایط بیمار و نظر پزشک بستگی دارد و باید پس از بررسی کامل وضعیت بالینی و نیازهای درمانی بیمار انجام شود.

۵-عمل جراحی

اگر درمان‌های غیرجراحی پس از گذشت ۶ تا ۱۲ ماه نتیجه‌بخش نباشند، جراحی به عنوان گزینه نهایی در نظر گرفته می‌شود. در این روش، جراح با ایجاد برش کوچک در ناحیه اپی‌کوندیل داخلی، بافت‌های آسیب‌دیده را ترمیم یا خارج می‌کند. این کار موجب بهبود جریان خون و تسریع روند ترمیم بافت‌ها می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از بیماران پس از جراحی، کاهش درد قابل توجهی را تجربه می‌کنند و ظرف چند هفته به فعالیت‌های روزمره خود بازمی‌گردند. با این حال، همانند هر عمل جراحی دیگری احتمال بروز عوارضی مانند عفونت یا عدم موفقیت کامل وجود دارد؛ بنابراین تصمیم به جراحی باید با مشورت دقیق پزشک گرفته شود.

روش‌های فیزیوتراپی برای درمان آرنج گلف بازان

فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان آرنج گلف بازان به شمار می‌آید. آغاز زودهنگام فیزیوتراپی می‌تواند احتمال بهبودی کامل را به طور چشمگیری افزایش دهد و از پیشرفت آسیب جلوگیری کند. مهم‌ترین تکنیک‌هایی که برای درمان گلف البو در جلسات فیزیوتراپی استفاده می‌شود، عبارتند از:

• تمرینات ورزشی: در جلسات فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی مخصوص برای کشش و تقویت عضلات ساعد و مچ دست طراحی می‌شوند. این تمرینات به بازسازی قدرت عضلانی، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش فشار وارد بر تاندون‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند. فیزیوتراپیست برنامه‌ای متناسب با شدت آسیب و شرایط بیمار تنظیم می‌کند تا روند بهبودی به بهترین شکل ممکن پیش برود.
• منوال تراپی (درمان دستی): در این روش، فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌های دستی و ماساژ، عملکرد عضلات را بهبود داده و درد را کاهش می‌دهد. منوال تراپی به آزادسازی تنش‌های عضلانی و بهبود جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند و معمولاً با سایر روش‌های فیزیوتراپی ترکیب می‌شود تا اثرگذاری آن افزایش پیدا کند.
• تحریک الکتریکی اعصاب (TENS): در این روش، الکترودهایی به پوست در ناحیه داخلی آرنج متصل می‌شوند و جریان الکتریکی خفیفی به آن منطقه ارسال می‌گردد. این تحریک باعث کاهش انتقال سیگنال‌های درد به مغز می‌شود و به تسکین درد کمک می‌کند. TENS معمولاً به عنوان یک روش مکمل در فیزیوتراپی استفاده می‌شود و اثر تسکین درد آن در بسیاری از بیماران محسوس است.
• اولتراسوند درمانی: اولتراسوند درمانی شامل استفاده از یک پروب کوچک فلزی است که امواج فراصوت را به بافت آسیب‌دیده منتقل می‌کند. این امواج باعث افزایش جریان خون، جذب سلول‌های ضدالتهابی و تحریک تولید کلاژن می‌شوند. نتیجه این فرآیند کاهش التهاب و تسریع روند ترمیم بافت‌هاست. معمولاً پس از ۵ تا ۱۰ هفته درمان، اثرگذاری اولتراسوند تراپی به صورت محسوس دیده می‌شود.
• لیزر درمانی: این تکنیک با استفاده از طول موج نور گسیل شده از لیزر کم توان به بافت به کاهش التهاب، تسکین درد و تحریک رشد سلولی کمک می‌کند. این روش برای درمان آسیب‌های اسکلتی و عضلانی از جمله آرنج گلف بازان مؤثر است و معمولاً با سایر روش‌های فیزیوتراپی ترکیب می‌شود تا نتایج درمان بهینه گردد.
• شاک ویو تراپی: شاک ویو تراپی یک روش پیشرفته برای درمان آسیب‌های تاندونی است. در این روش، پالس‌های قوی امواج صوتی به ناحیه آسیب‌دیده ارسال می‌شوند تا درد کاهش یابد، جریان خون بهبود پیدا کند و دامنه حرکتی مفصل افزایش یابد.

بهبودی آرنج گلف بازان چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان لازم برای بهبود کامل بیماری آرنج گلف بازان به عوامل متعددی از جمله شدت آسیب، روش‌های درمانی انتخاب شده، سن و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. به طور معمول، رفع کامل علائم این عارضه نیازمند یک دوره فیزیوتراپی منظم و هدفمند به مدت حدود ۳ تا ۶ ماه است. ادامه درمان و پیگیری وضعیت بیمار نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عود مجدد مشکل دارد.

آیا بلند کردن جسم سنگین با آرنج آسیب دیده اشکال دارد؟

افرادی که دچار آرنج گلف بازان (گلف البو) هستند باید از انجام هرگونه فعالیتی که فشار یا بار اضافی بر آرنج آسیب دیده وارد می‌کند، به طور جدی خودداری کنند. بلند کردن اجسام سنگین با استفاده از بازو و مچ آسیب دیده می‌تواند روند درمان را به شدت کند کرده و شدت آسیب را افزایش دهد. اجتناب از حرکات آسیب زننده نقش مهمی در تسریع بهبودی و جلوگیری از تشدید مشکل دارد.

آیا درمان آرنج گلف بازان نیاز به جراحی دارد؟

در بیشتر موارد، پزشکان درمان‌های غیرجراحی را به عنوان اولین گزینه پیشنهاد می‌کنند؛ زیرا این روش‌ها اغلب می‌توانند با کمترین عارضه علائم آرنج گلف بازان را کاهش دهند و روند بهبودی را تسریع کنند. این درمان‌ها شامل فیزیوتراپی، استراحت، استفاده از بریس و تغییر سبک زندگی هستند. با این حال، اگر پس از گذشت ۶ ماه تا یک سال پس از شروع درمان‌های غیرجراحی بهبودی قابل توجهی حاصل نشود و علائم همچنان ادامه داشته باشند، جراحی می‌تواند به عنوان راهکار بعدی در نظر گرفته شود.

بهترین دارو برای کاهش درد آرنج گلف بازان

برای کاهش درد ناشی از بیماری آرنج گلف بازان معمولاً استفاده از مسکن‌های ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن توصیه می‌شود. این داروها می‌توانند التهاب و درد را به طور مؤثری کاهش دهند و در بهبود علائم نقش مهمی داشته باشند. با این حال، به دلیل احتمال بروز تداخلات دارویی و عوارض جانبی قبل از استفاده از هرگونه دارو، مشورت با پزشک ضروری است.

پیشگیری از ابتلا به آرنج گلف بازان

با رعایت برخی اقدامات ساده می‌توان احتمال بروز بیماری آرنج گلف بازان را کاهش داد. از جمله مهم‌ترین راهکارهای پیشگیرانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تقویت عضلات ساعد: انجام تمرینات ساده مانند فشار دادن توپ نرم یا استفاده از وزنه‌های سبک می‌تواند به تقویت عضلات ساعد کمک کند و توانایی آن‌ها را برای مقابله با فشارهای مکرر افزایش دهد.
• گرم کردن و کشش قبل از ورزش: قبل از هرگونه فعالیت ورزشی بهتر است چند دقیقه پیاده‌روی یا دویدن آرام انجام دهید تا عضلات گرم شوند و سپس حرکات کششی ملایم انجام دهید. این کار باعث کاهش فشار وارد شده به تاندون‌ها می‌شود.
• یادگیری تکنیک صحیح انجام حرکات: استفاده از راهنمایی فیزیوتراپیست متخصص برای یادگیری روش صحیح انجام حرکات ورزشی می‌تواند از وارد شدن فشار اضافی به آرنج جلوگیری کند.
• استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب: انتخاب وسایل ورزشی استاندارد مانند چوب‌های گلف سبک‌تر یا راکت‌های مناسب با دسته و وزن متعادل می‌تواند ریسک آسیب به آرنج را کاهش دهد.
• بلند کردن صحیح اجسام: هنگام بلند کردن اجسام، مچ دست را ثابت نگه دارید تا فشار کمتری به آرنج وارد شود.
• استراحت کافی: در صورت احساس درد یا خستگی در ناحیه آرنج بهتر است سریعاً فعالیت را متوقف کرده و به بدن فرصت کافی برای ترمیم بدهید تا از بروز آسیب‌های مزمن جلوگیری شود.

رعایت این نکات ساده، علاوه بر کاهش احتمال ابتلا به آرنج گلف بازان می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش دوام عضلات و مفاصل کمک کند.

مرکز فیزیوتراپی برای درمان آرنج گلف بازان

کلینیک فیزیوتراپی نوید به عنوان یک مرکز پیشرو در زمینه درمان انواع آسیب‌های اسکلتی-عضلانی و دردهای مزمن، خدمات جامع و تخصصی برای درمان بیماری آرنج گلف بازان را به شما عزیزان ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از روش‌های منوال تراپی تخصصی، تمرینات هدفمند و فناوری‌های نوین مانند لیزر درمانی و الکتروتراپی به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر از درد و ناراحتی رهایی یابید و فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید. پس اگر به دنبال یک مرکز مطمئن برای دریافت خدمات تخصصی فیزیوتراپی هستید، همین حالا با شماره‌های کلینیک نوید تماس بگیرید.